tag:blogger.com,1999:blog-87966414677303865912024-03-05T11:35:02.868+01:00BoekWorc blogBoekWorc is een groep van de Vereniging NEDWORC - networking for development cooperationUnknownnoreply@blogger.comBlogger28125tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-12227576435817747062017-02-24T10:45:00.000+01:002017-02-24T10:45:51.922+01:00'De Globalisering Paradox' van Dani Rodrik - enkele kanttekeningen<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFXiI7nwGj6UDFcqB-qVYcqGNwiJhgtUZsheWnVsXjxyzY6eyFMyN0KT6DCzHP3lA7aFMrBYWsMwdeaNAHCDGCxLoYC2d9seEjtpx-tGrQ-QHRxBnD5kudXaowkHcGFInM2kXCJ2Ahkop3/s1600/omslag-globaliseringsparadox-s.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFXiI7nwGj6UDFcqB-qVYcqGNwiJhgtUZsheWnVsXjxyzY6eyFMyN0KT6DCzHP3lA7aFMrBYWsMwdeaNAHCDGCxLoYC2d9seEjtpx-tGrQ-QHRxBnD5kudXaowkHcGFInM2kXCJ2Ahkop3/s320/omslag-globaliseringsparadox-s.jpg" width="207" /></a></div>
<b>De Globaliseringsparadox - waarom mondiale vrijhandel, de natiestaat en democratie niet samengaan</b><br />
<br />
Auteur: Dani Rodrik<br />
Uitgeverij Amsterdam University Press, 2015<br />
ISBN 978 90 8964 90 10, 380 pag<br />
Vertaling van ‘The Globalization Paradox - Democracy and the Future of the World Economy’ (2011)<br />
<br />
<br />
<i><b>De Globaliseringsparadox</b></i><br />
<br />
De essentiële bijdrage van dit boek is de stelling dat nationale soevereiniteit, internationale vrijhandel en democratie drie krachten zijn waarvan je er twee kan hebben, niet alle drie tegelijk. De diversiteit van mensen en de verschillen in allerlei preferenties zijn zo groot dat het verder opgeven van nationale soevereiniteit om te globaliseren op de duur onhoudbaar is, tenzij je de democratie uitschakelt. Als er al iets uit te schakelen of verminderen valt dan is het wel de globalisering. Er bestaat namelijk nauwelijks echte internationale soevereiniteit met krachtige gezagsuitoefening. Dat gebeurt nog steeds binnen nationale staten, hoezeer we ook denken dat “de wereld ons dorp” wordt. <br />
<br />
<i><b>Historische context</b></i><br />
<br />
Om deze centrale stelling in context te zetten en historisch te verantwoorden gaat de auteur eerst ver terug in de geschiedenis van de welvaartscreatie in Westers perspectief. Het boek begint met het verhaal van de verkoop van Canadese beverhuiden in Londen in 1671, een voorbeeld van mercantilisme, net als de slavenhandel trouwens, waarbij de monopolies van zakenimperia beschermd werden door koninklijke privileges. Heersers en vorsten deelden privileges uit en met deze monopolies konden de “verenigde compagnieën” doen wat ze wilden en het soort “vrede” dat zij brachten in stand houden met het oog op koopmanschap. <br />
<br />
Pas later kwam de doorbraak van de “open en vrije markten” op. Gesteund door het gedachtegoed van Adam Smith en David Ricardo en de theorie van de comparatieve voordelen, brak de internationale vrijhandel overal door, los van staatsmonopolies en gesteund door de “gouden standaard”. Dat leidde tot een grote bloeiperiode van Westerse welvaart die duurde tot aan de eerste wereldoorlog in 1914. <br />
<br />
<i><b>Internationale vrijhandel, protectionisme en multilaterale instellingen</b></i><br />
<br />
Daarna kwam een periode van protectionisme en onverstandige financiële beslissingen die uiteindelijk tot de economische ramp van de jaren 1930 hebben geleid. Met dank aan Keynes begon daarna een nieuwe, lange periode van bloei op basis van toenemende vrijhandel met gepaste regelgeving, direct na de tweede wereldoorlog. Die regelgeving en ordening gebeurde via de Bretton Woods instellingen, met andere woorden het IMF om schuldenlasten op te vangen, en de Wereldbank om de armoede te verminderen. Wat de internationale handel betreft werden de General agreements on trade, de GATT, ingevoerd wat tot succesvolle rondes van handelsliberalisatie heeft geleid voornamelijk tussen Westerse landen.<br />
<br />
<i><b>Effect op de positie van arme landen - arbeid, handel en kapitaalverkeer </b></i><br />
<br />
De soepele handelsonderhandelingen van de GATT werden vervolgens georganiseerd binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO), een van de UN of multilaterale instellingen. Zo begon in 2001 op vraag van de ontwikkelingslanden (OL) de Doha Round. Over deze inspanningen voor arme landen op gebied van handelspolitiek vertelt Rodrik weinig goeds. Hij is eigenlijk van mening dat de OL veel meer te halen hebben uit vrij arbeidsverkeer dan uit vrijhandel of open kapitaalverkeer. Hij voegt er een gedurfd voorstel aan toe: een pleidooi voor tijdelijke arbeidsmobiliteit vanuit OL naar de Westerse landen. Dit hoofdstuk is naar mijn smaak het meest creatieve deel van het boek. <br />
<br />
De kernidee van Bretton Woods leidde geleidelijk tot de zogenaamde “Washington consensus” met nadruk op internationale handelspolitiek met open markten, privatiseringen en vrij betalingsverkeer. Dit werd haast de officiële leer, wereldwijd. De opkomst van China veranderde wel veel, maar sinds China ook lid werd van de WTO en meegaat met de neoliberale trend lijkt deze trend, en het Chinese economische succes niet te stoppen.<br />
<br />
<i><b>Waarom mondiale vrijhandel, de natiestaat en democratie niet samengaan</b></i><br />
<br />
Maar, zegt de auteur, er is een grens aan internationale vrijhandel van goederen, diensten en kapitaal. De nationale soevereiniteit blijft onvermijdelijk omdat mensen nu eenmaal zeer verschillend zijn en zich moeilijk met bredere “hogere” instellingen dan de natiestaat kunnen vereenzelvigen. Dus ja voor de natiestaat, en ja voor democratie, en voorzichtig met de globalisering. Regels kunnen afgesproken worden tussen natiestaten omtrent internationale handel in de WTO, maar de natiestaten voeren daar uiteindelijk het hoge woord. De auteur voegt interessante overwegingen toe over de rol van de EU als hybride supra-nationaal instituut met veel intern vrijgemaakt verkeer maar met weinig politieke eenmaking. <br />
<br />
Er is een profetische kant aan dit boek. Het verscheen in 2011 in Amerika en is pas sinds kort vertaald in het Nederlands en het onderwerp blijft uitermate actueel. Wie goed luistert naar Trump en de varianten van het populisme weet dat nu een nationalistische, protectionistische wind waait. De open, vrije internationale handel wordt ter discussie gesteld. Wat daarvan goed en niet goed is wordt in dit boek grondig besproken. <br />
<br />
Rodrik brengt een genuanceerd verhaal over het nut van, en ook de grenzen aan, de globalisering. Hij doet dat door uitgebreid op een “Trilemma” uit te komen, een dilemma met drie factoren. Alle drie tegelijk hun gang laten gaan, dat kan niet, betoogt hij. Tussen de natiestaat, de democratie, en de globalisering moeten onvermijdelijk keuzen worden gemaakt. <br />
<br />
<i>Blogpost door Karel van Hoestenberghe, februari 2017</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-61530954628694889572017-01-27T12:10:00.002+01:002017-02-24T10:48:54.415+01:00De Globaliseringsparadox - van auteur Dani Rodrik<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT4-fvB8zWoHhnuBFsPV2I61jCBAkkLpa0mxy3zi9ZWSStMnwDtNtLxMRS-fdNYb23x1vLbyQnOp5_nZvKnkEnGRqXadCIpWjQuWC_6Zns7oM6s8LMieXH9E4vOfdUMGNN8eUGGxcR6Dr_/s1600/omslag-globaliseringsparadox.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT4-fvB8zWoHhnuBFsPV2I61jCBAkkLpa0mxy3zi9ZWSStMnwDtNtLxMRS-fdNYb23x1vLbyQnOp5_nZvKnkEnGRqXadCIpWjQuWC_6Zns7oM6s8LMieXH9E4vOfdUMGNN8eUGGxcR6Dr_/s320/omslag-globaliseringsparadox.jpg" width="206" /></a></div>
Maandag 20 februari 2017 om 14:00 uur in Amsterdam besprak BoekWorc:<br />
<b>De Globaliseringsparadox - van auteur Dani Rodrik</b> (2015).<br />
<br />
Het boek is een vertaling van ‘The globalization
paradox: democracy and the future of the world economy’ (2011).<br />
<br />
Auteur
Dani Rodrik is hoogleraar Internationale Politieke Economie aan Harvard
University.<br />
<br />
Meedoen met BoekWorc? De Boekworc groep bestaat uit 6 vaste leden. Als je
benieuwd bent naar een specifiek boek, dan ben je welkom om (ook eenmalig)
mee te doen. We verwachten dan dat je het boek hebt gelezen. Je kunt
je aanmelden bij Margo Kooijman, <a href="mailto:margo.kooijman@ziggo.nl">margo.kooijman@ziggo.nl</a><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-42731978370811636432017-01-10T15:16:00.003+01:002017-01-10T15:16:46.639+01:00International Aid and the Making of a Better World - Boekworc discussie<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOIU2bW5FDwP8JHhBo3MrTpMm_n7x6xjm1h1gvyb1LFTNDHjwwWLN7hSWaWl3h-6EYIV3kCU2fOsKPZGHDZgYwfeeqDEZ18eEpv1k2htEANMX2OtqOs_BQG_mWLTVLCBEeZ3liQ6CoaHgo/s1600/omslag-international-aid.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOIU2bW5FDwP8JHhBo3MrTpMm_n7x6xjm1h1gvyb1LFTNDHjwwWLN7hSWaWl3h-6EYIV3kCU2fOsKPZGHDZgYwfeeqDEZ18eEpv1k2htEANMX2OtqOs_BQG_mWLTVLCBEeZ3liQ6CoaHgo/s320/omslag-international-aid.jpg" width="213" /></a>Boekworc bespreking 19 december 2016 over:<br />
<b>Rosalind Eyben - Internatioanl Aid and the Making of a Better World</b><br />
(2014, Uitgeverij Routledge)<br />
<br />
Het boek is een professionele autobiografie: de schrijfster beschrijft haar levensloop aan de hand van de ideeën die ze heeft ontwikkeld tijdens de verschillende functies die ze vervulde. Afkomstig uit een orthodox communistisch nest studeerde ze antropologie, werd door haar huwelijk ´dependent huisvrouw´ van een neokoloniaal opererende ontwikkelingswerker in een aantal Belgische en Franse ex-koloniën, functioneerde daarna een aantal jaren als consultant voor verschillende multilaterale organisaties, daarna als beleidsmedewerkster bij DfID, en tenslotte als wetenschappelijk medewerkster bij het ODI (Overseas Development Institute).<br />
<br />
<b>Kritische reflectie en sociale ontwikkeling</b><br />
Het centrale thema van haar werk was het propageren en toepassen van sociale ontwikkelingsmethoden, als tegenhanger van louter economische ontwikkeling. Deze carrière beschrijft ze tegen de achtergrond van de evolutie van het ontwikkelingsdenken vanaf het begin van de OS tot heden. Ze gebruikt hiervoor de kritisch-reflexieve methode, die in het kort inhoudt dat je niet alleen ervaringskennis en theorieën gebruikt om de problemen op te lossen die je beroepsmatig tegenkomt, maar dat je je ook telkens rekenschap geeft van het waarom van die keuzen vanuit je persoonlijke levensideologie. Zo kom je tot een professioneel zelfinzicht dat je beschermt tegen de vele valkuilen die zich bij het bedrijven van OS voordoen.<br />
<br />
<b>'Weten en niet-weten' contradictie</b><br />
Omdat Eyben zich met deze reflexieve methode dwingt om uiterst zelfkritisch te zijn, zijn we er getuige van dat ze zich niet geheel van een Engels-imperiale ballast heeft kunnen ontdoen bij het nastreven van sociale ontwikkeling in de vele landen waar ze langer of korter werkzaam is. Dat is één van de aspecten van haar beroepsuitoefening waar er van contradicties sprake is.<br />
Belangwekkender voor ons als ontwikkelingswerkers is de hoofd contradictie die in haar leven speelt: Dat is die van het weten en het niet weten. Ze ziet een gelijkenis tussen haar ouders die het uit idealisme veel te lang met hun geweten op een akkoordje gooiden ten aanzien van de misdaden van Stalin, en haar eigen bedrijven van OS vanuit allerlei gelijkheids-, rechts- en democratiseringsidealen terwijl de institutie van waaruit ze werkt dingen van haar eist die daarmee in tegenspraak zijn. Sterker nog, als ze bij DfID werkt introduceert ze zelf de sociale ontwikkelingsgedachte (rechtenbenadering, emancipatie, participatie) met politiek manipulatieve methoden waar ze zich achteraf voor geneert. Ze heeft er echter wel succes mee want ze krijgt overal in het ministerie mensen geplaatst die haar visie delen.<br />
<br />
Als ze velddirecteur DfID-Bolivia is merkt ze van zichzelf dat ze -alweer- veel te veel tegen de macht aankruipt en haar doelgroepen en hun rechten uit het oog aan het verliezen is. Ze gaat zich dan activistischer opstellen -en dat betekent het einde van haar aanstelling. <br />
<br />
<b>Van resultaatgericht naar procesgericht en eigenaarschap</b><br />
Ze is zich haar hele loopbaan sterk bewust van de tegenstelling tussen de steeds toenemende tendens tot resultaatgerichtheid, en het bereiken van werkelijk eigenaarschap. Het centrum van de macht (DfID, het Ministerie voor OS) eist steeds stringentere rekenschap en verantwoording vanuit het veld. De vooraf gestelde resultaten moeten binnen een afzienbare tijdsmarge worden bereikt, anders geldt het als programma mislukt. Als je echter wilt dat je doelgroep werkelijk eigenaar van zijn eigen ontwikkeling is, moet je diens 'proces': levensritme, sociale context, probleemdefinitie, oplossingskeuzen, en methoden respecteren. De gepropageerde 'best practices' zijn dan per definitie een slag in de lucht. En als je, zoals het officiële beleid het wil zien, het eigenaarschap via budgetsteun in handen van het lokale regime legt, loop je kans dat dit regime in de ogen van jouw doelgroepen iedere legitimiteit mist. Die hebben dan reacties als: toen jullie nog projecten deden zagen we jullie nog wel eens in het veld en gebeurde er iets in de dorpen; nu blijven jullie op kantoor in de hoofdstad zitten en geven jullie het geld aan die dieven. <br />
<br />
Ze ziet ditzelfde contradictorische proces zich ook afspelen binnen de eigen institutie. Onder het mom van eigenaarschap wordt er niet meer vanuit het centrum (het Ministerie van OS) bestuurd, maar worden er overal veldkantoren opgezet. Omdat het centrum de natuurlijke reflex heeft tot inkrimping van het personeel en tegelijk tot wantrouwen van wat er zich te velde afspeelt, worden de veldkantoren aan stringente controles onderworpen, zodat het personeel vanwege het vele papierwerk de hoofdstad niet meer uitkomen. Het personeelsbestand in het veld krimpt dus, maar in het ministerie blijft het gelijk of dijt uit want de controles moeten gecontroleerd worden. Centraliseren door te decentraliseren. Dit kwam ons zeer bekend voor.<br />
<br />
<b>Tegengestelde belangen en de rol van ontwikkelingswerkers</b><br />
Belangwekkend is ook haar inzicht dat er een verschil is tussen 'gecompliceerde' en 'complexe' ontwikkelingsproblemen. Bij de eerste kan je resultaatgericht, volgens recepten en logframes werken, omdat de uitgangsgegevens ('baseline') en de eindresultaten wel min of meer vast liggen. Maar bij complexe problemen moeten de subjecten zelf proberen de beginsituatie te definiëren, evenals de tussen- en einddoelen, en de daarbij te gebruiken methoden. Er zijn veel te veel interacterende factoren die de ontwikkelingswerker onmogelijk allemaal kan overzien. Hij/zij heeft daarbij op zijn best de fameuze 'katalyserende' rol.<br />
<br />
Aan het einde van haar carrière trekt ze de conclusie dat je deze contradicties alleen kan overwinnen door je steeds te bezien vanuit de blik van de ander, en er zo achter te komen dat je eigen goede bedoelingen veelal heel anders, en minder complimenteus worden waargenomen. Als Europeaan blijf je de imperiale ballast houden, hoezeer je ook zelf denkt daarvan verlost te zijn. Op dat inzicht moet je je acties baseren, en dat leidt tot het streven naar kleine stapjes waarin je afziet van 'het betere' om 'het goede' zeker te stellen: 'small wins'. Daarbij moet je inzien dat het lot van de ontwikkelingswerker is om de procesmatige benadering die je in het veld probeert te praktiseren aan je werkgever als resultaatgericht (lees 'logframe-achtig') te verkopen. 'Subversive accomodation' noemt ze dit.<br />
<br />
<b>'Reflexieve praktijk' en streven naar sociale rechtvaardigheid </b><br />
Juist diegenen onder de Boekworcers die beleidsfuncties hebben vervuld was Eyben's boek een feest der herkenning. Ook leidde het tot persoonlijk gewetensonderzoek: vanuit welke persoonlijke en professionele ideologieën werken we eigenlijk. De conclusie was dat het werken vanuit een soort filantropische of empathische motivatie onvoldoende is. Het gaat inderdaad om een streven naar sociale rechtvaardigheid, net als Eyben belijdt. Het verbaasde dan ook dat zij tijdens een bezoek aan Burundi suggereert dat in dit land veel effectiever sociale ontwikkeling wordt bereikt dan in buurland Rwanda. <br />
<br />
Ook constateerden wij dat ze geen bevredigend antwoord kon geven op de door haarzelf gestelde vraag wat het vervagen van de grens tussen de ontwikkelde en de ontwikkelings-wereld voor de ontwikkelingspraktijk nu eigenlijk betekent. <br />
Dit boek is pittige kost, maar geeft bij nauwkeurige lezing zijn zeer waardevolle inzichten prijs.<br />
<br />
<i>Discussie door: Erik, Gerrit, Karel en Margo</i><br />
<i>Verslag: Erik van der Sleen</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-49588126914700533702017-01-10T14:45:00.001+01:002017-01-10T14:45:25.738+01:00International Aid and the Making of a Better World - boekbespreking<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOIU2bW5FDwP8JHhBo3MrTpMm_n7x6xjm1h1gvyb1LFTNDHjwwWLN7hSWaWl3h-6EYIV3kCU2fOsKPZGHDZgYwfeeqDEZ18eEpv1k2htEANMX2OtqOs_BQG_mWLTVLCBEeZ3liQ6CoaHgo/s1600/omslag-international-aid.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOIU2bW5FDwP8JHhBo3MrTpMm_n7x6xjm1h1gvyb1LFTNDHjwwWLN7hSWaWl3h-6EYIV3kCU2fOsKPZGHDZgYwfeeqDEZ18eEpv1k2htEANMX2OtqOs_BQG_mWLTVLCBEeZ3liQ6CoaHgo/s320/omslag-international-aid.jpg" width="213" /></a><i>Dit boek is een persoonlijk verslag van de ervaringen van een ontwikkelingsdeskundige en tegelijk een ernstige poging om te zoeken
naar wat de kern kan zijn van ontwikkelingswerk. Speelt ontwikkelingssamenwerking een rol in het beter maken van de wereld? Het blijft een vraag. De verdienste van de auteur bestaat erin die vraag langs allerlei kanten te onderzoeken, inclusief haar persoonlijk verhaal.</i><br />
<br />
<h4>
<b>International Aid and the making of a better World - Reflexive Practice </b></h4>
auteur: Rosalind Eyben <br />
uitgeverij: Routledge (2014) ISBN 9780415656733<b> </b><br />
<br />
<b>De auteur en haar achtergrond</b><br />
Eyben komt uit een Marxistisch gezin in Engeland. Haar ouders verdedigden het communisme, maar op school hoorde zij een ander geluid, dat communist zijn verkeerd was. Daaruit is haar ambivalentie gegroeid ten aan zien van doctrines en politieke systemen. Toen de muur van Berlijn viel bleek een heel andere realiteit dan dat waarvoor haar ouders hadden gestreden. <br />
<br />
Zij studeerde af in antropologie. Haar eerste kennismaking met de ontwikkelingswereld had plaats in de vorm van veldwerk in Burundi, een scriptie over Hutus en Tutsi’s. Eyben is eigenlijk vrij laat uit het comfort van een koloniaal of post-koloniaal leventje gestapt: zij verbleef zij als echtgenote in Congo, Benin, Sudan. Dit is haar soms op enigszins arrogante manier geformuleerde boodschap: dat we goed moeten nadenken over wat en hoe we bezig zijn: “I am still struggling to understand my own motives and why for so long I have wanted to do good somewhere else than at home” (pag 161). <br />
<br />
Later kreeg ze een baan in het Britse ministerie voor OS. Daar werkte zij zich op tot het hoofd van de afdeling Sociale Ontwikkeling. Na een verblijf in Bolivia begon tenslotte een loopbaan van onderzoek en onderwijs in ontwikkelingsvraagstukken. <br />
<br />
<b>Van bouwen, naar armoedebestrijding...</b><br />
Haar boek is een verslag van haar zoektochten in die landen en ook van de veelheid van theorieën en paradigma ’s waarmee de auteur in de “ontwikkelingswereld” te maken had. Zij vertelt hoe ontwikkelingssamenwerking eerst het domein was van ingenieurs en technici die in arme landen wegen en scholen bouwden. Toen kwamen de economen die nadachten over armoede en rijkdom. Hoe kom je weg uit armoede? Armoedereductie werd de grote slogan en langdurig de modeterm bij uitstek, van de Wereldbank tot de kleine NGO. <br />
<br />
Eyben beschrijft met Britse humor hoe zij zich onttrok uit het “economisme” en een afdeling sociale zaken hielp op richten in DFID. Daar moest zij zich verantwoorden met meetbare eenheden, met gedegen onderzoeksmethoden. Het heeft lang geduurd eer de “chief social adviser” op gelijke voet stond met de “chief economist” (pag.91). <br />
<br />
<b>... naar sociale rechtvaardigheid </b><br />
Het uiteindelijke doel van ontwikkelingssamenwerking, schrijft zij, is niet alleen armoede verminderen maar ook positief bijdragen aan sociale rechtvaardigheid in de wereld. Auteurs als Bob Deacon en anderen hielpen haar om concepten van sociale rechtvaardigheid hard te maken (pag 103). Sociale rechtvaardigheid is een veel meer diepgaand proces dan het inbrengen van sociaal dienstbetoon in een samenleving. <br />
<br />
<b>Politieke en historische context </b><br />
Zo komt zij langs een hele omweg, na de val van de muur van Berlijn en van de Sovjet unie, toch weer terecht bij de idealen van haar ouders. Al hadden zij zich grondig vergist in hun politieke keuze, toch was hun drijfveer voor haar betekenisvol. Tegelijk hielp dit hele complexe proces van diepgaande economisch-politieke veranderingen haar om de relativiteit van ideologie te zien en voortdurend te blijven zoeken in “nadenkende praktijk” (vandaar de ondertitel van het boek). <br />
<br />
Een van haar inzichten heeft betrekking op het belang van geschiedenis en machtsuitoefening. Wie geen rekening wil houden met de koloniale voorgeschiedenis enerzijds, met machtsmisbruik anderzijds, kan moeilijk begrijpen wat er in een aantal landen echt aan de hand is. Een pakkende passage in het boek is haar onverwacht snelle vertrek uit een receptie bij de Wereldbank vertegenwoordiger in Bolivia. Plots wordt zij overmand door schaamte over de manier waarop expats en ontwikkelingsexperten gezellig champagne drinken met elkaar. Zij heeft het bepaald moeilijk met vergaderingen over armoedereductie terwijl buiten op straat de mijnwerkers hard demonstreren tegen de regering en uiteen geslagen worden. <br />
<br />
Op het einde van het boek komt zij terug in Burundi- in 2012 of daarrond. Zij is vreemd genoeg enthousiast over de vrijheid aldaar. Burundi is een democratie “favourably comparing with the authoritarian regime in neighbouring Rwanda”, dat schrijft ze op pag 171. Net terug uit Burundi en Rwanda kan ik zelf helaas volstrekt niet meegaan met deze analyse. Eyben vergist zich hier deerlijk, denk ik, na wat ik daar gezien en meegemaakt heb. Maar laat ik ook op mijn beurt voorzichtig zijn. <br />
<br />
<b>Inzicht, analyse en reflexieve praktijk </b><br />
Reflexieve praktijk, daar komt ze op uit. Dat is wat we nodig hebben, meer dan dat kunnen wij als spelers in het spel van de internationale samenwerking eigenlijk niet doen. In het slothoofdstuk komt de vraag over de mogelijkheid van betere wereld aan bod. Dat kan als we maar genoeg inzicht hebben in onze eigen motieven en in de eerste plaats ons zelf begrijpen. Een wijze les van dit boek, een verademing in de veelheid van meestal kurkdroge onpersoonlijke analyses omtrent ontwikkelingsvraagstukken. <br />
<br />
<i>Boekbespreking - Karel van Hoestenberghe, december 2016</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-71513490764534521012016-09-13T11:44:00.000+02:002016-09-13T11:44:22.115+02:00Ubuntu en Nelson Mandela - boekbespreking<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxR7yoGu8yJCnS5uDQKA_O8brY-tfqHvlxUYCJP2ScBwQEsj9Yw_11KmqSwpjHf7k0ZNYRozIxaGienRX28JGRz_Kn45jsRDR8hwGr9-0scFKxtS1UV1mHg6B8XznG0s61CF550TkYqSeO/s1600/omslag-Ubuntu.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxR7yoGu8yJCnS5uDQKA_O8brY-tfqHvlxUYCJP2ScBwQEsj9Yw_11KmqSwpjHf7k0ZNYRozIxaGienRX28JGRz_Kn45jsRDR8hwGr9-0scFKxtS1UV1mHg6B8XznG0s61CF550TkYqSeO/s200/omslag-Ubuntu.jpg" width="129" /></a></div>
Boekworc bespreking 6 september 2016 over:<br />
<b>Henk Haenen: Ubuntu en Nelson Mandela. Afrikaanse filosofie van verzoening</b><br />
(2016, Uitgeverij Damon)<br />
<br />
Karel van Hoestenberghe heeft een degelijke samenvatting met enkele beschouwingen geschreven. Het verdient aanbeveling deze eerst te lezen alvorens aan dit verslag te beginnen, zie <a href="http://boekworc.blogspot.nl/2016/09/ubuntu-en-nelson-mandela-enkele.html" target="_blank">hier</a>.<br />
<br />
De discussie binnen de Boekworc groep werd gevoerd op basis van wat ons het meest heeft geraakt bij het lezen van dit boek: wat was een nieuw inzicht, heeft de Ubuntu filosofie bewust of onbewust een rol gespeeld bij ons werk en kunnen we er nu lessen uit trekken?<br />
<br />
<b>Ubuntu: Gemeenschapsgevoel en palaveren om conflicten te overwinnen</b><br />
De basisprincipes van Ubuntu: Het gemeenschapsgevoel, het overwinnen van conflicten door middel van het palaver en het langdurige spreken, het oplossen van heftige conflictsituaties door de haat te om te zetten in positieve energie en het onderdeel te laten zijn van een doorlopende sociale dynamiek, zijn alle zaken die we herkennen uit ons eigen werk. Het gaat anders dan het oplossen van conflicten door een uitruil van belangen, zoals we in onze samenleving vaak zien.<br />
<br />
<b>Bezinning, verzoening en de keerzijde </b><br />
Ubuntu is een ethisch kompas en een bezinning op het leven. De Afrikaanse capaciteit tot verzoening die eruit voortkomt heeft onze bewondering, zeker als het gaat om de manier waarop Nelson Mandela dit aan de wereld heeft gedemonstreerd. Maar we zijn niet blind voor de nadelen van dit gemeenschapsgevoel en het zwakker ontwikkelde individualisme: het conformisme en de vaak verstikkende familie- en tribale verplichtingen. Gemeenschapsgevoel is een tweesnijdend zwaard: waar de gemeenschap ophoudt kan door strijd om schaarse middelen na-ijver en vijandschap ontstaan en bloedige tribale conflicten.<br />
<br />
Haenen heeft de neiging om dit te veronachtzamen; er hangt over het boek een sluier van negatieve generalisaties over 'het Westen' en positieve generalisaties over 'Afrika'. Dat verzwakt zijn betoog. De negatieve stereotyperingen die hij geeft over het Westen, hoe begrijpelijk ook tegen de achtergrond van de Apartheid, doen de Europese rechts- en verzorgingsstaten tekort. Al mogen we niet zeggen dat de grimmige praktijk van het actuele Afrika per sé in strijd is met de levensleer van Ubuntu. Net als b.v. het Christendom is Ubuntu een nobel streven, geen eindtoestand.<br />
<br />
<b>Recht kan onrechtvaardig zijn </b><br />
Het boek maakt dat we ons iets realiseren dat we soms vergeten: dat het mogelijk is dat het recht onrechtvaardig is. De Apartheidsstaat in Zuid Afrika was daar bij uitstek een voorbeeld van. De Europese overheersing speelde de hoofdrol in het onrechtvaardig maken van het door hen opgestelde recht. Deze methode is helaas ook gebruikt door Afrikaanse potentaten zoals Mobutu die naar eigen zeggen dezelfde methoden gebruikte als Leopold II. De sterkere minacht en onderdrukt de zwakkere en vindt dat vanzelfsprekend. Dat dit een oude en sterke onderstroom is in onze cultuur wordt wel aangetoond door de inzichten over slavernij en de Afrikaan van een aantal grote Europese verlichtingsfilosofen. Het minste wat we kunnen doen is dit onder ogen te zien en ons ervan te ontdoen. Al is het een cliché: net als er slechte en goede Europeanen zijn, zijn er slechte en goede Afrikanen.<br />
<br />
<b>Werkstraf - Ubuntu levensvisie in de westerse rechtsgang</b><br />
Mandela was jurist en dat is te herkennen in de wijze waarop hij de Ubuntu levenswijze in het recht gerealiseerd zag. Criminaliteit wordt gezien als de doorbreking van de gemeenschapsharmonie. De veroordeelde crimineel wordt niet uit zijn gemeenschap gestoten, maar de gemeenschap wordt ingeschakeld om de harmonie weer te herstellen, op basis van de oprechte bekentenis. Dit werd bijvoorbeeld in praktijk gebracht via de Waarheids- en Verzoeningscommissie. In verschillende post-conflictsituaties ter wereld is dit voorbeeld overgenomen. Iets daarvan krijgt langzamerhand ook plaats in de westerse rechtsgang, via de werkstraf ten bate van de gemeenschap en de mogelijkheid om slachtoffers en daders met elkaar te confronteren en verzoenen. Zo zie je maar dat het niet alleen muzikale invloeden zijn die vanuit Afrika de weg naar de rest van de wereld vinden.<br />
<br />
De Ubuntu levensvisie is in overeenstemming met de opvatting van Amartya Sen: wat we vooral kunnen doen is proberen een onrechtvaardige wereld iets rechtvaardiger te maken. Dat is Mandela gelukt op politiek gebied – niet echt op economisch vlak. De 'distributieve rechtvaardigheid' is in Zuid Afrika nog veraf.<br />
<br />
Een los eind in de discussie was de vraag of de Ubuntu-visie een rol heeft gespeeld in de Zuidelijk Afrika beweging in de 60-er en 70-er jaren. Daarover hadden we geen herinnering, wel over de nadruk die er gelegd werd op de gruwelijke situatie en navenante problemen.<br />
<br />
De indruk die het boek na lezing achterlaat is, dat het gebaat zou zijn geweest bij een goede redactie: er staan te veel herhalingen in. En de citaten van de filosoof Ramose, waarop Haenen zijn omschrijving van Ubuntu grotendeels baseert mogen dan zeer poëtisch zijn, ze zijn soms moeilijk te begrijpen.<br />
<br />
<i>Boekbespreking door: Erik, Margo, Gabrielle, Gerrit en Karel </i><br />
<i>Verslag: Erik van der Sleen
</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-31594154756792785162016-09-13T10:40:00.005+02:002016-09-13T10:49:18.615+02:00Ubuntu en Nelson Mandela - enkele kanttekeningen<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2JXy9cI-cpf6_W38lc7UlqKZ-gwS2dwUAE0OktgVTuutxgMj0fgNE_K0K2-lKijJ5B6gPn8AU8JqZpf199Q5S8QOM_QHldUMh4onHuwa1kF17ahJqjIXUDJzOpkLQ4UEBZdBHYKiwj7O4/s1600/omslag-Ubuntu.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2JXy9cI-cpf6_W38lc7UlqKZ-gwS2dwUAE0OktgVTuutxgMj0fgNE_K0K2-lKijJ5B6gPn8AU8JqZpf199Q5S8QOM_QHldUMh4onHuwa1kF17ahJqjIXUDJzOpkLQ4UEBZdBHYKiwj7O4/s200/omslag-Ubuntu.jpg" width="129" /></a>
<b>Ubuntu en Nelson Mandela. Afrikaanse filosofie van verzoening</b><br />
<br />
Auteur: Henk Haenen<br />
Uitgeverij Damon, 2016<br />
ISBN 978 94 6036 224 8, 293 pag.<br />
<br />
Dit boek bestaat uit twee delen. Eerst een filosofische verkenning van wat Ubuntu is, wat het betekent in de Afrikaanse samenlevingen en hoe het zich verhoudt met andere filosofische paradigma ’s en denkbeelden. Daarna volgt in het tweede deel een bespreking van de strijd van Mandela tegen apartheid en wat de Ubuntu filosofie betekend heeft voor deze strijd, vanaf zijn jeugd en veroordeling tot de succesvolle vrije verkiezingen in Zuid Afrika in 1994. <br />
<br />
Twee filosofen komen sterk naar voor in dit werk. Kimmerle in de eerste plaats, de Duitse hoogleraar die in Rotterdam aan de Erasmus universiteit vergelijkende filosofie doceerde met nadruk op interculturele verbanden. Zijn kritiek op Hegel en het eurocentrisme zit stevig in elkaar. Daarnaast de Afrikaanse filosoof Ramose en zijn standaardwerk “African Philosophy through Ubuntu” , waarin de sterke verbondenheid tussen mens en gemeenschap, eigen aan Ubuntu, helder verwoord wordt. Ramose vertelt op soms poëtische wijze waar het om gaat bij Ubuntu. <br />
<br />
<i><b>Wat is Ubuntu? </b></i><br />
<br />
In de definitie van Ramose komen twee begrippen, Umu en Ntu, bij elkaar. Het gaat om mens zijn als geheel door een combinatie van de bezielde en bezieling biedende persoon. Ubuntu verwijst naar verbinding, naar wisselwerking tussen mens en omgeving, naar verbinding tussen verleden, heden en toekomst. Het verschil met de meeste typisch westerse filosofische denkbeelden bestaat in een grotere nadruk op gemeenschapszin in het Ubuntu denken. <br />
<br />
Het “wij” staat centraal, Ubuntu heeft een breder uitgangspunt in de tijd in vergelijking met de typisch westerse filosofie. Levende doden, levenden en nog niet-geborenen horen bij elkaar, zijn samen, verbonden. Die tijdsvisie heeft ook een ruimtelijke component, mens en natuur zijn namelijk ook samen en verbonden. Palaveren tot er een consensus ontstaat hoort daarbij. <br />
<br />
De Ubuntu filosofie is volgens dit boek de dragende kracht geweest voor de strijd die Mandela gevoerd heeft en ook voor de verzoening die hij daarna tot stand bracht. “Ubuntu werd door Mandela als een samenhangende set van levensprincipes opgevat, waarmee hij zelf nieuwe vormen creëerde in politieke en maatschappelijke visie en praktijk”.(pag.159). <br />
<br />
Een typisch voorbeeld van die gemeenschapszin blijkt uit het gedrag van Mandela na zijn vrijlating. Hij heeft telkens weer getracht zijn medestrijders van het ANC te informeren en te betrekken bij de moeilijke onderhandelingen met het apartheidsregime die hij zelf moest voeren. Soms viel hem dat zwaar en bereikte hij de grens van de gemeenschapszin. Dan moest hij op eigen kompas varen. <br />
<br />
<i><b>Recht en rechtvaardigheid </b></i><br />
<br />
De auteur biedt in het boek ook uitgebreid aandacht aan de invloed van Ubuntu op vraagstukken van juridische aard zoals de rechtsvorming die nodig was om een nieuwe staat in te richten na de apartheid. De jurist Mandela was doordrongen van een besef van het nut van degelijke juridische kaders en tegelijk van het noodzakelijke streven naar rechtvaardigheid waarbij bestaande kaders moesten doorbroken worden. <br />
<br />
Opkomen tegen apartheid stond voor hem gelijk met vechten voor mensenrechten. Zijn besef van hogere waarden in het recht bracht Mandela naar de strijd voor een meer rechtvaardige samenleving over grenzen van talen, groepen, volkeren heen. Dat zou nooit lukken zonder echte, gewapende en georganiseerde strijd. Daar koos hij voor, hij werd veroordeeld, en was gedurende 27 jaar een gevangene. <br />
<br />
In die tijd heeft hij zijn opvattingen over een rechtvaardige samenleving onderzocht . Het betekende voor hem dat alle inwoners van Zuid Afrika een gelijke behandeling verdienen. Ubuntu is daarbij het ethisch kompas, de bezieling die nodig was om nieuwe staatsstructuren te bedenken. En werd bovendien een onmisbare baken om na de verkiezing de waarheids- en verzoeningscommissie te installeren. De manier waarop een eigen-aardige verzoening tot stand kwam in Zuid Afrika was het logische gevolg van het gemeenschap denken, zo stelt de auteur van dit boek het. <br />
<br />
<i><b>Enkele kritische noten </b></i><br />
<br />
Dit boek inspireert, doet nadenken, belicht weinig gekende aspecten van Ubuntu als Afrikaanse levensbeschouwing en het impact daarvan. Het boek heeft ook zwakke kanten. Het is soms houterig geredigeerd en mist een zwierige schrijfstijl. Met de hulp van een vlotte eindredacteur zou dit boek veel meer lezers kunnen bereiken. <br />
<br />
Inhoudelijk wordt het debat degelijk gevoerd, maar soms klinkt de tegenstelling tussen Afrikaans denken en handelen en Westers denken en handelen wat stereotiep. Starheid, geweld, onverdraagzaamheid, collectief egoïsme komt overal voor waar mensen zijn en zijn niet alleen eigen aan kolonialisme en apartheid. Ook in Afrika zijn vandaag leiders en regimes aan de macht die met geweld overeind blijven. Ubuntu is een ideaal, een wijze manier van mens zijn, een inspiratiebron, maar waar in Afrika wordt daar echt naar geluisterd? <br />
<br />
Mandela deed het wel, dat is de centrale stelling van het boek. Maar is Mandela niet in wezen een wijze en verdraagzame, rechtschapen en krachtige persoonlijkheid geweest, zoals Martin Luther King en Gandhi en nog vele anderen dat ook waren en zijn? Misschien is de betekenis van de Ubuntu filosofie in essentie een Afrikaanse verwijzing naar mede menselijkheid, naar humanisme en universele mensenrechten die overal ter wereld zichtbaar zijn voor wie ze wil zien. <br />
<br />
<i>Blogpost door Karel van Hoestenberghe</i> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-78954814351279246072016-07-25T17:09:00.004+02:002016-07-25T17:19:01.426+02:00BoekWorc over Afrikaanse filosofie van verzoening<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZ7VYdjDC9t9IrMtbx4i_5ePJAFpKMEM_luGIEQNWHYWKoQwpTv5eDc4aKeJEoMja60PrPVLvETAnl7dtF_XSrtlvozuEh-a3wA5TMc0ekJdZehPpQZQNPtjYrVqb0uCp8jRkIxbLoStDd/s1600/Ubuntu+en+Nelson+Mandela.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZ7VYdjDC9t9IrMtbx4i_5ePJAFpKMEM_luGIEQNWHYWKoQwpTv5eDc4aKeJEoMja60PrPVLvETAnl7dtF_XSrtlvozuEh-a3wA5TMc0ekJdZehPpQZQNPtjYrVqb0uCp8jRkIxbLoStDd/s200/Ubuntu+en+Nelson+Mandela.jpg" width="129" /></a></div>
<b>Op dinsdag 6 september bespreekt BoekWorc :</b><br />
<br />
<b>Ubuntu en Nelson Mandela - Afrikaanse filosofie van verzoening</b><br />
Auteur: Henk Haenen<br />
Uitgeverij Damon, 2016<br />
<br />
Contact en aanmelden: <a href="mailto:info@hoestenberghe.nl" rel="nofollow" target="_blank">Karel van Hoestenberghe</a><br />
<br />
Details: <a href="http://www.damon.nl/book/ubuntu-en-nelson-mandela" rel="nofollow" target="_blank">Uitgeverij Damon</a>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-62899476254769298262016-05-17T13:28:00.001+02:002016-05-20T10:04:05.263+02:00Discussie met de auteur van 'Heineken in Afrika'<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6D10DhHobGXJ7TE40-cePUVk2JbrgyOG9Sk6q3ptRRVS0JZ_LFqZxLzvFLEwnFQV3amnmPZcyvNjrzbxmA8j1NDUF_mwmFaTrVwRwQrGfIFqJNfbP-H-ls11pDW2JOCzR_709vEU6SP7F/s1600/Boekworc_20april2016.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6D10DhHobGXJ7TE40-cePUVk2JbrgyOG9Sk6q3ptRRVS0JZ_LFqZxLzvFLEwnFQV3amnmPZcyvNjrzbxmA8j1NDUF_mwmFaTrVwRwQrGfIFqJNfbP-H-ls11pDW2JOCzR_709vEU6SP7F/s200/Boekworc_20april2016.jpg" width="200" /></a></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:DoNotOptimizeForBrowser/>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Cambria","serif";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]--><i><b>Op 20 april 2016 presenteerde Olivier van Beemen bij boekhandel Van Pampus in Amsterdam zijn boek 'Heineken in Afrika'. Hij vertelde over zijn onderzoek en de achtergronden van zijn bevindingen. </b></i><br />
<br />
Heineken, de Nederlandse bierbrouwer, heeft zich sinds de vorige eeuw in meer dan 20 landen in Afrika gevestigd en bestuurt direct of in partnerschap een vijftigtal brouwerijen op dat continent. Van Beemen kreeg het idee voor dit boek toen hij in Tunesië verslag deed van de Jasmijnrevolutie in 2011. Hij ontdekte daar bij toeval dat Heineken zich had verbonden aan de clan van de machthebbers, om zo hopelijk snel tot de markt te kunnen toetreden. <br />
<br />
<b>Hoge winst op bier in Afrika</b><br />
Sinds de jaren vijftig was de bieromzet in Afrika goed voor een kwart van de totale bierproductie en twintig procent van de wereldwijde winst van Heineken. De winst op bier ligt in Afrika ongeveer 50% hoger dan in de rest van de wereld. Dat is mogelijk omdat er ten eerste weinig concurrentie in Afrika is. De top-drie brouwers in Afrika hebben 93 procent van de markt. Zij kunnen zo gemakkelijk prijsafspraken maken. Verder zijn de personeelskosten natuurlijk lager in Afrika en worden er ter besparing ook steeds meer banen uitbesteed. Ook worden grondstoffen vaak betrokken van externe dochterondernemingen, die hoge prijzen rekenen. Zodoende zijn de winstmarges in Afrika veel hoger dan in Europa. De officiële reclamecode van het bedrijf wordt in Afrika regelmatig overschreden, waardoor hogere omzet behaald kan worden. <br />
<br />
<b>MVO via de Heineken Africa Foundation</b><br />
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is ook voor Heineken een essentieel deel van de onderneming. Bedrijven kunnen iets goeds doen door het uitoefenen van hun economische activiteiten en er is geen subsidie nodig om iets tot stand te brengen wat aansluit bij de markt. Echter, veel bedrijven willen meer: iets terug doen voor de bevolking en de aarde, tevens ter (mede)rechtvaardiging van hun activiteiten. De bijbehorende term is 'From Aid to Trade'. Heineken zelf zou deze nevenactiviteiten niet fundamenteel vinden: Je zou de grens tussen de onderneming en een ontwikkelingsorganisatie kunnen overschrijden. Toch hebben zij in 2007 de 'Heineken Africa Foundation' opgericht, die juist dat soort projectjes uitvoert die de hulpsector jarenlang heeft verricht. <br />
<br />
Na de boekpresentatie door de auteur werd er levendig gediscussieerd aan de hand van de volgende drie stellingen: <br />
<br />
<i><b>Stelling 1 : Investeringen van Nederlandse bedrijven in Afrika zijn belangrijk voor Afrika en voor die bedrijven (werk, inkomen, groei).</b></i> <br />
<br />
Volgens Heineken leveren hun bedrijven een positieve bijdrage aan Afrika. Dit werd door de auteur anders ervaren. Hij noemde een aantal redenen: Veel van de grondstoffen voor de bierproductie worden uit het buitenland betrokken, vaak bij externe dochterondernemingen van Heineken die daardoor veel winst maken. Het zou i.v.m. belastingheffing en werkgelegenheid beter voor de landen zijn deze zo veel mogelijk lokaal aan te schaffen. <br />
<br />
Positief effect op de economie is dat er een hoeveelheid banen wordt gecreëerd en een bepaalde continuïteit die de onderneming verschaft. Hier tegenover staat dat de brouwer vrij recent een aantal lokale bedrijven in Ethiopië heeft opgekocht en gesaneerd. Het productieproces werd vernieuwd en geoptimaliseerd. Hierbij gingen ± 800 arbeidsplaatsen verloren. Het is niet duidelijk of Heinekens activiteiten leiden tot een grotere bedrijvigheid door andere bedrijven. Als dit al zo is, dan is dit vrij kleinschalig. <br />
<br />
De pensioenvoorzieningen en opleidingskansen, die Heineken aan zijn vaste medewerkers biedt, geven hen wèl de kans om een eigen onderneming op te zetten, wat goed is voor de economie in het algemeen. Ook biedt de brouwer medische verzorging (o.a. voorziening van HIV/Aidsremmers) aan het vaste personeel; maar dit geldt niet voor interim- of uitzendkrachten behoudens in geval van ongelukken. <br />
<br />
Men kan stellen dat de negatieve gevolgen van de consumptie van grote hoeveelheden alcohol de landen meer kost dan het opbrengt, zij het indirect en moeilijk te meten. In Afrikaanse landen worden dit soort economische onderzoeken weinig of niet onafhankelijk uitgevoerd en als er al gegevens beschikbaar zijn, dan worden die geleverd door de ondernemingen zelf, met daaraan natuurlijk hun eigen tintje. <br />
<br />
Heineken betaalt onvermijdelijk veel accijns aan de overheden in de verschillende landen, wat bijdraagt aan de economie. Een onoverkomelijk minpunt hierbij is, dat het die overheden natuurlijk vrij staat met dit geld te doen wat zij willen b.v. het kopen van wapens en/of financieren van politie/leger, wat soms kan leiden tot schendingen van de mensenrechten. <br />
<br />
Vaak zijn plaatselijke overheidsdienaren aandeelhouders in Heineken’s lokale bedrijven, waardoor Heineken een invloed kan doen gelden bij de politiek, en andersom heeft de politiek invloed in de bedrijven. <br />
<br />
<i><b>Stelling 2 : Bij de investeringen van Nederlandse bedrijven in Afrika zouden specifieke beleidsmaatregelen en kosten nodig zijn die te maken hebben met de zwakke omgeving. Daarbij kunnen NGO’s een rol spelen. </b></i><br />
<br />
Er wordt binnen het huidige Nederlandse ontwikkelingsbeleid aangedrongen op meer handel, en dus meer inzet van het bedrijfsleven, als aanjager van ontwikkeling. In principe sluit een bedrijf aan op de bestaande markt. NGO’s kunnen een waakhondfunctie hebben en aan de bel trekken als een bedrijf over de schreef gaat. <br />
<br />
Er wordt een voorbeeld gegeven waarbij er gestreefd wordt naar samenwerking tussen lokale boeren en de brouwer. Dit is een aardig idee. Het zou een stabiele afzetmarkt voor lokale landbouwproducten kunnen geven. NGO’s kunnen hun ervaring met boeren ten dienste gaan stellen van dit samenwerkingsproces, bijvoorbeeld om boeren te helpen lokale ingrediënten te verbouwen. Echter, dit heeft ook zijn risico’s. De brouwer is leidend in deze samenwerking. Het commercieel belang en beleid staan altijd op de eerste plaats. Als elders de grondstoffen toch goedkoper blijken te zijn, dan schromen zij niet om de boeren te laten vallen. Ook de NGO’s zullen dan hun geloofwaardigheid verliezen. <br />
<br />
De lobbykracht van een bedrijf als Heineken is groot, zelfs in Nederland. Vergunningen zijn nodig, belastingen worden betaald, wat zeker in Afrika activiteiten achter de schermen zal doen plaats hebben, die misschien niet allemaal door de beugel kunnen. <br />
<br />
<i><b>Stelling 3 : Nederlandse bedrijven moeten niet alleen legaal opereren maar ook ethisch verantwoord handelen. </b></i><br />
<br />
Dat Nederlandse ondernemingen legaal moeten opereren en hun beleid ethisch verantwoord moet zijn spreekt voor zich. Uitbuiting moet worden vermeden. Dat neemt niet weg dat Afrikaanse overheden hun zaken ook op orde moeten hebben. <br />
<br />
Door het uitbesteden van werk kunnen externe bedrijven die een deel van de taken binnen de brouwerijen te doen hebben gekregen, de mogelijkheid hebben tot uitbuiting. Hier zouden Nederlandse bedrijven kunnen verbeteren, ook al zou dit voor een deel ten koste gaan van de winst. <br />
<br />
Heineken krijgt daarom ook een goede raad van de aanwezigen mee: Om een duurzaam personeelsbeleid te voeren zou het voor de onderneming raadzaam zijn personeel in vaste dienst te hebben en minder extern personeel via bureaus te gebruiken. <br />
<br />
Er wordt gezegd dat ethisch ondernemen zich dient af te spelen op de bedrijfsvloer, zonder zich te bemoeien met overheidszaken. Er wordt een voorbeeld gegeven waarbij het bedrijf zich richt op taken die eigenlijk “des overheids” zijn, zoals voorlichting over de nadelige effecten van alcoholgebruik op de samenleving. Dit is een moeilijke spagaat voor het bedrijfsleven. Commerciële interesses en belangen kunnen een onder- of zelf boventoon spelen. <br />
<br />
<i><b>Conclusie </b></i><br />
Hierboven werd al aangegeven dat economisch onderzoek en statistieken in Afrika meestal zwak zijn. De gegevens die wel bestaan komen vaak van de bedrijven zelf, die er geen belang bij hebben zichzelf in een slecht daglicht te plaatsen. <br />
Als algemene conclusie van de auteur en van de discussie in de zaal komt naar voren dat het duidelijk is dat de onderneming in zekere mate bijdraagt aan de economische ontwikkeling van Afrika. Echter het succes van de bierindustrie staat netto gezien de ontwikkeling van Afrika in de weg.<br />
<br />
<i>verslag: </i><i>Gerrit van de Klashorst, </i><i>Margo Kooijman en Karel van Hoestenberghe, BoekWorc</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-79732141052416184342016-03-23T11:06:00.000+01:002016-05-30T11:58:40.004+02:00Hoe doen ze dat? - Belasting-ontwijking door multinationals in Afrika<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>NL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]--><b>Boekworc besprak van 3 artikelen over Belasting-ontwijking:</b><br />
<ul>
<li>"Tax us if you can" (Tax Justice Network TJN)</li>
<li>"Illicit financial flows from Africa: hidden resources for development" (Global Financial Integrity, GFI) </li>
<li>"Business among friends" (Oxfam) </li>
</ul>
<br />
<b>Reden voor keuze van deze artikelen</b><br />
Tijdens vorige bijeenkomst is het recente boek van Olivier van Beemen ‘’Heineken in Afrika’’ besproken. Heineken maakt daarbij gebruik van “internal mispricing” om zodoende quasi-legaal belasting te ontduiken en winsten naar bepaalde landen te sluizen. Daaruit vloeide de behoefte voort om nader kennis te nemen van de praktijken van belastingontwijking door multinationals en anderen. <br />
<br />
<b>Inhoudelijke discussie</b><br />
<br />
<i><b>Het artikel van Tax Justice Network (TJN) </b></i>geeft vooral een uitleg over wat onder belasting verstaan wordt, dat belasting nodig is om publieke voorzieningen te financieren en hoe de belastingwereld georganiseerd is rond een beperkt aantal (4) grote accountancy bureaus. Deze bureaus beschikken over de exclusieve kennis en netwerken betreffende de verschillende belasting systemen in de afzonderlijke landen. Dat verschaft deze 4 bureaus een bijzonder sterke positie. Een positie waartegen vooral ontwikkelingslanden niet op kunnen. <br />
<br />
Dit leidt tot een kapitaalvlucht naar de ± 70 belastingparadijzen die er mondiaal bestaan, hetgeen een bedrag oplevert van tussen de US$ 21.000 en 32.000 miljard. Als dit bedrag belast zou worden, zou dit jaarlijks gemiddeld zo´n US$ 235 miljard opleveren. Het bestaan van deze belastingparadijzen maken het mogelijk dat: <br />
<ul>
<li>vermogensbezitters en beheerders ontlopen hun belastingverplichtingen </li>
<li>multinationale bedrijven worden bevoordeeld boven lokale bedrijven</li>
<li>onwettige activiteiten worden verhuld </li>
<li>de internationale financiële structuur wordt gedestabiliseerd </li>
</ul>
Zo wordt er verondersteld dat zo’n 600.000 belasting ambtenaren alleen al in Afrika extra nodig zouden zijn om over voldoende countervailing power te beschikken om deze praktijken tegen te gaan. <br />
<br />
Een belangrijke factor in het belasting-onrecht is de z.g. belastingconcurrentie. Om buitenlands kapitaal aan te trekken overbieden landen elkaar met lage winstbelastingen, belastingvakanties etc., vaak zelfs op advies van de internationale financiële instituties. Dit leidt tot een benedenwaartse spiraal (race to the bottom). <br />
<br />
<i><b>Het artikel ‘’Business among friends’’ </b></i>gaat over de mogelijkheden die multinationals benutten om belasting op een niet-illegale manier te ontwijken (schatting $104 miljard per jaar) en over de belastingvrijstelling die uit belastingconcurrentie overwegingen onderhandeld wordt met de overheid, voordat er sprake is van investeringen (schatting 138 miljard per jaar). In totaal dus 242 miljard per jaar die niet betaald hoeft te worden en terugvloeit naar de moederbedrijven. De OECD en de EU ondernemen nu acties om deze als ethisch onacceptabel en de integriteit van belasting innen ondermijnende praktijken aan te pakken: het Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting (BEPS). Echter, hierbij zitten ontwikkelingslanden niet aan tafel, zijn geen partij. Het is dus denkbaar dat er afspraken gemaakt worden waarbij deze praktijken worden teruggedrongen, maar dat deze afspraken slechts gelden voor de rijke landen. Daarmee zou deze praktijk in ontwikkelingslanden niet worden teruggedrongen. <br />
<br />
<i><b>In het artikel van de Global Financial Integrity (GFI) ‘’Illicit financial flows from Africa’’</b></i> is de invalshoek de onwettige financiële transacties vanuit Afrikaanse landen naar het buitenland. Om deze transacties te kunnen berekenen heeft GFI gebruik gemaakt van modellen die het FMI en de Wereldbank ook gebruiken. Dat geeft een hoge mate van integriteit van de schattingen, nodig om eventuele controverses voor te zijn. Het GFI heeft berekend dat er sinds 1970 in totaal zo’n $ 854 miljard onwettig Afrika is uitgestroomd. Dit bedrag is drie keer zo hoog als de totaal uitstaande leningen van Afrikaanse landen. Maar een voorzichtige schatting voor de periode 2000-2008 komt erop neer, dat er rond de $50 miljard per jaar het continent verlaat. Daarmee stroomt er jaarlijks netto geld van Afrika naar de rest van de wereld. GFI concludeert uit deze cijfers dat het dan ook niet verwonderlijk is dat Afrika nog steeds arm is. Bij deze berekeningen zijn niet inbegrepen de bedragen die gemoeid zijn met criminaliteit, diamant smokkel en dergelijke. <br />
<br />
<b>De leden van Boekworc komen tot een aantal constateringen:</b><br />
<ol>
<li>De bedragen die via ontwikkelingssamenwerking worden besteed, zijn vergeleken met deze bedragen ondergeschikt. Waar zijn we mee bezig? </li>
<li>Coherentie van beleid zou ook hier betekenen dat er iets aan gedaan wordt, dat ontwikkelingslanden ook bij de OECD en EU aan tafel zitten, een volwaardige gesprekspartner zijn. Edoch, deze landen hebben die capaciteit vaak niet. </li>
<li>De belasting ontwijking en belasting voordelen voor multinationals versterken o.a via belastingconcurrentie van ontwikkelingslanden een race-to-the-bottom in een globaliserende wereld. </li>
<li>Er is een grote schemerzone waar weinig toezicht op is, zoals internal mispricing. Op die wijze kan veel geld een land verlaten. </li>
<li>De multinationals betalen gemiddeld 5% aan belasting, terwijl de lokale bedrijven gemiddeld 30% aan belasting betalen. Deze onevenwichtigheid geeft multinationals een grote voorsprong op het lokale bedrijfsleven. Een aangescherpte corporate governance van multinationals zou ernaar kunnen streven om intern deze onrechtvaardige relaties te voorkomen. </li>
<li>Nederland zou een Masters opleiding op het gebied van Fiscaliteit kunnen oprichten, om zodoende de capaciteit en kennis te vergroten in ontwikkelingslanden. De aldus opgeleide trainers zouden lokale inspectiediensten kwalitatief en kwantitatief kunnen versterken. </li>
<li>Universiteiten en Hogescholen in ontwikkelingslanden zouden geholpen kunnen worden om in hun curriculum een component fiscaliteit op te nemen en meer onderzoek te doen. </li>
</ol>
<b>Wat te doen? </b><br />
De leden vroegen zich af wat er nodig is om een en ander in beweging te krijgen. Heineken bijv. lijkt niet van zins om zijn praktijken in Afrika aan te passen, lijkt niet van plan om te reageren op het boek Heineken in Afrika. Gezien de comfortabele, om niet te zeggen arrogante positie van veel multinationals lijkt doorgaan met shaming and blaming nu het meest op zijn plaats. Zo is het ook gegaan met de tabaksindustrie, en de rookverboden. In een later stadium zou er gezamenlijk naar een werkbare oplossing gezocht kunnen worden. Het zal echter een titanenarbeid worden, want de bier-sector is er maar één uit velen, en bijv. de mijnbouw lijkt bijzonder hardleers. Voorlopig bewegen de multinationals (nog) niet. <br />
<br />
<i>Amsterdam, 14 maart 2016 <br />Vereniging NEDWORC | Boekworc <br />Deelnemers: Margo Kooijman (moderator), Eric van der Sleen, Karel van Hoestenberghe, Gabrielle Athmer, Gerrit van de Klashorst en Paul Hassing (verslag).</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-42889061011028898532016-02-29T11:50:00.000+01:002016-02-29T11:50:09.871+01:00Capital flight from Africa and the tax-evasion industryBoekWorc is preparing a discussion on illicit financial flows from Africa, based on three papers:<br />
<ul>
<li><i><b>“Business among friends”</b></i>, an Oxfam paper published in 2014, argues for implementation and improvements of the OECD action plan on base erosion and profit sharing. Kofi Annan said in 2013 :”Africa loses twice as much money through tax loopholes as it gets from donors”. The paper indicates how money flows out through transfer pricing in Bangladesh and Peru. It shows the effect of the VAT exemption in Niger. It states that “The interminable pursuit of short-term profit maximization through corporate tax dodging is now an integral component of companies’ growth and profit strategies. Although such practices are highly questionable from an ethical standpoint, they are often not illegal”.
<i><b> </b></i></li>
<li><i><b>“Illicit financial flows from Africa”</b></i>, a paper by the Global Financial Integrity group, estimates the huge burden of illicit earned money, stolen assets, trade misinvoicing and drug money that leaves Africa. Similar findings are published in the book <b><i>“Capital flight from Africa”</i></b> by Ajayi and Ndikumana (Oxford, 2015). Strategies to address the problem of capital flight are included. </li>
<li><i><b>“Tax us if you can”</b></i> by the Tax Justice Network discusses the activities of the tax avoidance industry. It analyses the behaviour of tax administrations and the behaviour of the main players in the tax avoidance game: lawyers, accountants, secrecy jurisdictions, banks. Management fees are discussed. The behaviour of SAB Miller, the multinational brewer, is especially analysed. The paper pleads for tax assistance to very poor countries. </li>
</ul>
<i> Blogpost by Karel van Hoestenberghe</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-32554034004542579582016-02-29T10:19:00.001+01:002016-02-29T10:20:17.397+01:00Kapitaalvlucht uit Afrika en de belasting-ontwijking industrieBoekworc analyseert de <b>kapitaalvlucht uit Afrika</b> en de tactische aanpak van wat genoemd wordt de <b>'belasting-ontwijking industrie'</b>. Aan de hand van drie papers, als follow-up van de discussie over het boek 'Heineken in Afrika':<br />
<ul>
<li> '<i><b>Business among friends</b></i>', een paper van Oxfam, legt uit hoe winst maximalisatie op korte termijn de multinationale ondernemingen drijft in de richting van BTW vrijstellingen (in Niger), onrechtmatige transfer prijzen (in Peru en Bangladesh) en andere fiscale praktijken.</li>
<li>'<i><b>Illicit flows from Africa</b></i>', een paper van de Global Financial Integrity Group, legt uit hoe Afrikaanse landen massaal veel geld verliezen door onbekwame of corrupte administraties, tweemaal zoveel als het totaal bedrag aan donorgeld dat in hun richting gaat.</li>
<li>'<i><b>Tax us if you can</b></i>', een paper van Tax Justice Network, gaat dieper in op het gedrag van twee partijen. Aan de ene kant de juristen, fiscalisten en banken die werken voor de multinationals, aan de andere kant de ambtenaren in de belasting administraties. Deze paper pleit onder meer voor accurate hulp op gebied van belasting administratie aan zeer arme landen. </li>
</ul>
Contact: <a href="mailto:margo.kooijman@ziggo.nl">Margo Kooijman</a><br />
<br />
<i>Blogpost door Karel van Hoestenberghe </i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-85638063225997168982016-02-29T10:19:00.000+01:002016-02-29T10:20:17.400+01:00Heineken in Afrika - boekbespreking met auteur Olivier van Beemen<i><b>'Heineken in Afrika'</b></i> is een boek dat uitnodigt tot veel discussie en analyse over de rol van het bedrijfsleven. Auteur <b>Olivier van Beemen</b> komt op 20 april naar <b>Boekhandel van Pampus in Amsterdam</b> voor een boekbespreking.<br />
<br />
De BoekWorc groep startte de discussie onlangs in eigen kring en is uitgenodigd bij deze boekbespreking, het wordt een interessante avond. <br />
<br />
<b>Boekbespreking '<i>Heineken in Afrika</i>' met auteur Olivier van Beemen</b><br />
<ul>
<li>locatie: Boekhandel van Pampus, KNSM-laan 303 in Amsterdam</li>
<li>datum: woensdag 20 april 2016</li>
<li>aanvang: 20:00 uur</li>
<li>entree: 5 euro, incl eerste drankje </li>
</ul>
Voor details en aanmelden via BoekWorc: contact <a href="mailto:margo.kooijman@ziggo.nl" rel="nofollow" target="_blank">Margo Kooijman</a><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-41275987632918273272016-02-04T11:18:00.000+01:002016-02-04T11:19:45.791+01:00Heineken in Afrika - enkele kanttekeningen<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGC1RrnUgaqL6VcIyWFVxt0g7xptdWbdqxOax73fHgp6XAGg72ZUIPp0dPruGZh36ygWaO4rCqfFLlbnw5t4YOxWyZSYZHgpAxaeHcPo59FiLdix1kkZYQrqZh9KII4nUAuGBrFo9o78_3/s1600/omslag-heineken-in-afrika.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGC1RrnUgaqL6VcIyWFVxt0g7xptdWbdqxOax73fHgp6XAGg72ZUIPp0dPruGZh36ygWaO4rCqfFLlbnw5t4YOxWyZSYZHgpAxaeHcPo59FiLdix1kkZYQrqZh9KII4nUAuGBrFo9o78_3/s200/omslag-heineken-in-afrika.jpg" width="129" /></a></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><b><i>Blogpost door Karel van Hoestenberghe</i></b><i> </i><br />
<br />
<i>Het gedrag van Heineken in Afrika is een mooi voorbeeld van neoliberalisme in actie. De logica van het neoliberalisme wil dat managers van Heineken op alle niveaus de aandeelhouders in het oog houden, winst genereren, het aandeel Heineken op de kapitaalmarkt omhoog stuwen. Daarvoor is slim, gewiekst, handig en moedig optreden steeds weer en overal noodzakelijk. </i><br />
<br />
<i>Er wordt daardoor veel winst gemaakt. Terwijl winst geprivatiseerd blijft binnen de kring van eigenaars kunnen een aantal kosten buiten de deur blijven, bij de gemeenschap. Alles hangt af van lokale omstandigheden. Er kan des te meer winst gemaakt worden naar mate de lokale bestuurlijke omgeving zwak en onbetrouwbaar is en om allerlei redenen die kosten niet aan het bedrijf kan of wil aanrekenen. </i><br />
<br />
Wanneer als gevolg daarvan blijkt dat de winsten voor eigenaars, aandeelhouders, bestuurders en personeel enorm groeien voelt de bedrijfsleiding zich verplicht om iets te doen aan die sociale kost. Gezien de onbetrouwbare en onstabiele omgeving gaat de bedrijfsleiding op eigen houtje, naar eigen inzicht, op zoek naar sociale actie. Soms met medewerking van ontwikkelingsorganisaties, waarom niet eigenlijk. <br />
<br />
<i><b>Sociaal ondernemerschap </b></i><br />
Lokale boeren krijgen kansen. De lokale gezondheidszorg wordt op kosten van Heineken aangepakt. Sociaal ondernemerschap! Als er ter plaatse geen sterke overheid is die paal en perk stelt aan de kansen om overdreven winst te realiseren en nauwelijks eisen stelt die lokale ontwikkeling ten goed komen, ja, wat kan Heineken anders doen dan precies dat wat ze doen: zorg dragen voor de armsten en voor de zieken? <br />
<br />
Heineken wordt daarom als voorbeeld gesteld door Nederlandse beleidsmakers. Dit voorbeeld past in het huidige discours dat stelt dat Afrikaanse overheden, meestal corrupt tot zeer corrupt, niet doen wat ze moeten doen. Niettegenstaande of omwille van die zeer zwakke omgeving is er grote nood aan handel, aan investeringen, en aan ontwikkelingsgelden. Die beleidsinstrumenten kunnen bijgevolg ook best samen worden onder gebracht in één beleid ten aanzien van Afrika. Met Heineken als goed voorbeeld. <br />
<br />
<i><b>Verantwoordelijkheid, bedrijfsvoering en de tegenkrachten</b></i><br />
En dan komt die journalist, Olivier van Beemen, roet in het eten gooien. Hij haalt een aantal voorbeelden aan van bedrijfsvoering waarbij de lokale ontwikkeling gefnuikt wordt of gewoon niet van tel is. Aankopen worden verplicht gedaan in België aan een te hoge prijs. Afvalwaterzuivering? Ja dat hoort er bij maar ach dat kan wachten. Genocide of geen genocide, het bier wordt gebrouwd. Eens het bier vertrekt uit de brouwerij is Heineken niet meer verantwoordelijk, maar de tussenverkoop met de uiteindelijke consument, ja, daar valt mee te verdienen, dus daar doen we wat aan. <br />
<br />
Heineken beschikt duidelijk over knappe brouwers-managers en ook over veel zeer goed betaalde juristen, fiscalisten en accountants. Die zijn zo handig dat Heineken kan stellen dat de onderneming niets doet tegen de wet. Maar of wat gebeurt ook rechtvaardig is, dat is een ander verhaal. Zeker is dat de lokale overheden, ministeries, gouverneurs en belastingcontroleurs, niet goed betaald en vaak ook niet goed opgeleid, geen weerstand van formaat bieden. Daar nijpt uiteindelijk het schoentje het meest. De strijd is ongelijk. Elke tegenkracht wordt snel omver gespeeld. Het is telkens weer Ajax tegen een clubje uit een Limburgs dorpje. <br />
<br />
Dat brengt de discussie terug bij het neoliberale maatschappelijke paradigma. De sterke, slimme, goed opgeleide Heineken managers doen alles voor hun bedrijf, prima. Lokale, goed opgeleide tegenspelers zijn meestal nauwelijks in staat om sociale vooruitgang af te dwingen voor hun gemeenschap, jammer. Dan maar minder lokale belastinginkomsten, minder bedrijfsveiligheid. Die logica met bijgaande ongelijke machtsverhouding wordt bijgesteld door sociaal verantwoordelijke bestedingen door Heineken. <br />
<br />
<i><b>Naar een meer rechtvaardige aanpak</b></i><br />
Wat kunnen wij, consultants, Nedworcers doen? Fundamenteel iets veranderen blijft lastig zolang het neoliberale paradigma de boventoon heeft. Maar er valt beslist hoe dan ook heel wat te verbeteren. Misschien is er een win-win situatie te bedenken die de beurswaarde van Heineken intact laat en toch veranderingen aanbrengt in hun zakelijk optreden in Afrika. Daarom enkele suggesties. <br />
<br />
Een eerste suggestie is om met de auteur rechtstreeks in gesprek te gaan, hem te steunen, een podium te geven. Dat is iets voor Boekworc en zoiets is in de maak. Wij kunnen samen met hem en al wie dat wil de mogelijkheden onderzoeken van een meer rechtvaardige aanpak van het Nederlandse bedrijfsleven in Afrika. <br />
<br />
Ten tweede. Er kan wel wat veranderen op het vlak van “corporate governance” aan de top van het Heineken concern. Corporate governance of goed ondernemingsbestuur gaat een stap verder dan het respecteren van wetten en reglementen. Het is niet hetzelfde als sociaal verantwoordelijk ondernemerschap. Het is meer naar binnen gericht, naar de relaties met personeel, klanten, leveranciers en overheden. <br />
<br />
<i><b>En tenslotte en vooral: Wij zijn consultants in ontwikkelings-vraagstukken. Laten wij met onze Afrikaanse collega ’s en partners en vrienden zoveel mogelijk werken aan acties voor sterkere lokale en regionale wetgeving inzake concurrentie, fiscaliteit en ondernemerschap. Uiteindelijk moet de tegenkracht van daar komen. </b></i><br />
<br />
<i>Karel van Hoestenbergh, 4 februari 2016 </i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-21392189791203223482016-01-26T09:53:00.001+01:002016-01-26T09:57:26.605+01:00Heineken in Afrika - Het mysterieuze Belgische dochterbedrijf<i>Blogpost van Olivier van Beemen overgenomen uit NRC.nl
</i><br />
<i>6 november 2015</i><br />
<br />
<b>De mysterieuze Belgische dochter van Heineken </b><br />
<br />
<i>Om extra inkomsten uit Afrika naar Europa te brengen, laat Heineken Afrikaanse dochters verplicht grondstoffen bestellen in België. Dat gaat ten koste van de gastlanden. </i><br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuKOLcrTLQYtGifTPJ5crdOYbJaBpLBrsiMgq3uMunODwUCBYYUUtp0TZj7YGefGX9fyoPMlpOTQvAGMaOEz6x05eFNsrs8cXhRA5CZyMI5XaKNP7SSCKGJsOhwbfSADOcedFf46nQJDms/s1600/heinekenafrika.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="192" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuKOLcrTLQYtGifTPJ5crdOYbJaBpLBrsiMgq3uMunODwUCBYYUUtp0TZj7YGefGX9fyoPMlpOTQvAGMaOEz6x05eFNsrs8cXhRA5CZyMI5XaKNP7SSCKGJsOhwbfSADOcedFf46nQJDms/s320/heinekenafrika.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto Heineken International BV</td></tr>
</tbody></table>
Tijdens zijn speech voor de Algemene Vergadering van<br />
de Verenigde Naties noemde Mark Rutte bierbrouwer Heineken als een voorbeeld van een private onderneming die bijdraagt aan de ontwikkeling van Afrika. De premier roemde het initiatief om in Afrikaanse brouwerijen steeds vaker gebruik te maken van lokaal geproduceerde gewassen in plaats van import. <br />
<br />
De – in Ruttes woorden – world-famous Dutch brewer ligt goed in hoge kringen. Tijdens een bezoek aan Ethiopië eind 2013 stak ook koningin Máxima <a href="http://www.trouw.nl/tr/nl/13209/Troonswisseling/article/detail/3561873/2013/12/13/Koningin-Maxima-ziet-vooruitgang-in-Afrika.dhtml">de loftrompet </a>over de multinational en <a href="https://www.facebook.com/lilianne.ploumen/">minister Lilianne Ploumen</a> voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking liet haar waardering voor het bedrijf de afgelopen jaren eveneens meermaals blijken. <br />
<br />
Wat zij waarschijnlijk niet weten, is dat Heineken al decennialang gebruik maakt van een speciale dochteronderneming om tientallen miljoenen euro’s uit Afrika naar Europa door te sluizen. Zo benadeelt het bedrijf de fiscus en de economie van de elf Afrikaanse landen waar het dochterondernemingen bezit of met partners opereert. De Afrikaanse brouwerijen zijn – ook zonder deze extra inkomsten – zeer rendabel voor de multinational. De regio Afrika en Midden-Oosten was in 2014 goed voor ruim 14 procent van de totale omzet en het verkochte volume van Heineken, en voor meer dan 20 procent van de winst. Dat wil zeggen dat Heineken per verkocht biertje in Afrika bijna de helft meer overhoudt dan het wereldwijde gemiddelde, wat onder meer het gevolg is van lage personeelskosten en hoge prijzen. <br />
<br />
Behalve winst strijkt de brouwer ook geld op uit royalty’s die de Afrikaanse dochters betalen voor het gebruik van de lokale en internationale merken, uit technische hulpverlening en bijdragen aan marketingcampagnes. <br />
<br />
<i><b>Een volle Belgische dochter</b></i><br />
En er is de International Beverages Corporation, een volle Belgische dochter van Heineken, die is gevestigd op de vierde etage van een anoniem bedrijvenpand aan de Terhulpensesteenweg langs de zuidrand van Brussel. Ibecor, zoals het bedrijf kortweg wordt genoemd, is een inkoopkantoor met 25 werknemers, speciaal gericht op Afrika, en bestaat los van het centrale inkoopcentrum dat bij de grootste Nederlandse Heineken-brouwerij in Zoeterwoude is gevestigd.<br />
De uitzonderlijke omstandigheden in Afrika, vooral op logistiek gebied, zouden zo’n aparte entiteit rechtvaardigen. “Het is geen sinecure om een nieuwe bottellijn – met vijfduizend onderdelen – door de haven van Lagos te krijgen”, zegt een voormalige hoge manager van Heineken. Andere onderontwikkelde en verder afgelegen gebieden waar Heineken brouwerijen bezit, zoals Haïti, Papoea-Nieuw-Guinea of de Salomonseilanden, worden echter niet door een gespecialiseerde organisatie bediend. Een woordvoerder van Heineken wil niet zeggen waarom dat zo is. <br />
<br />
<i><b>Heineken in Afrika en het Midden-Oosten</b></i><br />
Als grootafnemer kan Ibecor aanzienlijke kortingen bedingen op de geleverde grondstoffen, onderdelen en machines, waarvan diverse ingewijden bij Heineken zeggen dat die niet worden doorberekend aan de Afrikaanse dochterondernemingen. Bij elke transactie worden volgens deze bronnen, die veelvuldig met Ibecor zaken hebben gedaan, bovendien commissies in rekening gebracht. <br />
<br />
Dat leidt er vaak toe dat Afrikaanse brouwerijen bedragen moeten neertellen die ruimschoots boven de marktprijs liggen. Onderhandelen of een aanbesteding is doorgaans onmogelijk. Gerstemout, een van de hoofdingrediënten van bier, wordt vaak ingekocht bij een andere Belgische dochter van Heineken, Mouterij Albert, waardoor de marges verder oplopen. <br />
<br />
<i><b>Op zeven na grootste bedrijf</b></i><br />
Het levert goed geld op. Binnen de biersector in België is Ibecor met een omzet van bijna 60 miljoen euro het <a href="http://trendstop.knack.be/nl/sector/alc/brouwerijen-en-aanverwanten.aspx">op zeven na grootste bedrijf</a>, groter dan bijvoorbeeld Palm, Chimay en Westmalle. De winst bedroeg in 2014 ruim 55 miljoen euro, wat gelijkstaat aan 8 procent van de winst die Heineken in de regio Afrika en het Midden-Oosten boekte. <br />
<br />
Zowel bij lokale medewerkers in Afrika als onder expats heerst onbegrip of zelfs verontwaardiging over de gang van zaken. Een voormalige directeur in de Democratische Republiek Congo vertelt dat hij zoveel mogelijk suiker bij een lokale groothandel kocht, die aanzienlijk goedkoper was dan Ibecor. “De kwaliteit was goed en ze hadden altijd voldoende voorraad. Ik stelde voor meer bij hem te kopen en zo te besparen op de kosten, waarmee ik ook de lokale handel zou bevorderen: een win-winscenario. Heineken weigerde. Ik moest en zou de helft bij Ibecor blijven bestellen.” <br />
<br />
Een voormalig adjunct-chef magazijn in Rwanda kan zijn boosheid niet onderdrukken als hij zich Ibecor herinnert. “Ik weet precies wat we binnenkregen en wat we moesten betalen: grondstoffen, advertentiemateriaal, kantoorartikelen, auto’s, machines. Als je de prijs omrekende naar Rwandese francs, viel je van je stoel. Het was diefstal, georganiseerde diefstal. Soms was het mogelijk een eenvoudig onderdeel gewoon lokaal te laten maken, maar dat mocht niet. Je moest het bij Ibecor bestellen voor het tienvoudige. Dat is erg ongunstig voor het bedrijf en voor de economie van Rwanda. De schaarse buitenlandse deviezen vloeiden het land uit.” <br />
<br />
Ook een Nederlandse oud-medewerker die tot voor kort op een Afrikaanse brouwerij werkzaam was, toont verbazing. “Wat gek genoeg vaak bij ze ontbreekt, is een stukje specialisatie. Meestal is het handiger om direct met een leverancier te dealen. En ze waren duur. We wilden Ibecor inschakelen om tabletcomputers te kopen voor onze verkopers, maar Bol.com was 20 procent goedkoper.” <br />
<br />
<i><b>Ibecor belangrijk in Afrika</b></i><br />
Ibecor ontstond in 1971 als een joint venture tussen Heineken en de Belgische onderneming Compagnie Lambert pour l’Industrie et la Finance, onder leiding van <a href="https://www.linkedin.com/pub/paul-bodart/35/438/793">de invloedrijke Belg Paul Bodart</a>, de schoonvader van de huidige <a href="http://managementscope.nl/manager/jean-francois-van-boxmeer">Heineken-topman Jean-François van Boxmeer</a>. In 1982 hield het Belgische partnerbedrijf het voor gezien in Afrika en nam Heineken de aandelen over. Bodart hield de touwtjes bij Ibecor in handen tot aan zijn overlijden in 1986, toen de carrière van zijn schoonzoon bij Heineken net was begonnen. <br />
<br />
Tijdens de moeilijke jaren tachtig en negentig, toen grote delen van het continent werden geteisterd door oorlog, honger en economische rampspoed, was de Belgische dochter van essentieel belang om geld te blijven verdienen in Afrika. Eind jaren tachtig kwam er jaarlijks nog altijd zo’n 30 à 35 miljoen gulden in harde valuta uit het geplaagde Afrika, goeddeels dankzij Ibecor. Heineken besefte evenwel dat de commissies omstreden waren. De brouwer schreef zelf in een notitie “dat het in toenemende mate moeilijker zal worden om in Afrika op ‘legale wijze’ geld te verdienen, wanneer we tenminste denken in termen van ‘offshore’-inkomsten, derhalve inkomsten in harde valuta” en vond het van groot belang om de directie ‘buiten schot’ te houden: er moest een veilige afstand worden bewaard tussen de top van Heineken en de Afrika-activiteiten. Die rol nam Ibecor op zich. De dochteronderneming werd gezien als “een ‘buffer” tussen het hoofdkantoor en de Afrikaanse brouwerijen”, zoals het interne blad Heineken International Magazine het in 1987 omschreef. In 1989 dreigde een oud-medewerker volgens de notulen van de raad van bestuur vertrouwelijke informatie naar buiten te brengen over Ibecor, die hij van grote waarde achtte: hij vroeg een miljoen gulden zwijggeld. Hoe deze zaak afliep, vermelden de beschikbare archieven niet. <br />
<br />
Tegenwoordig vestigt Heineken op geen enkele manier de aandacht op de Belgische dochter. Sinds 2013 wordt haar bestaan zelfs niet langer in het jaarverslag vermeld, daarvoor wel. “Wat me opviel, is dat er altijd geheimzinnig werd gedaan over de betalingen aan Ibecor”, zegt een voormalige Nederlandse expat van Heineken met ruime ervaring in verschillende Afrikaanse landen. Tot voor kort had hij veel te maken met de Belgische dochteronderneming. “Het mocht nooit ergens zwart op wit opgeschreven worden, absoluut niet. Na de dood van Bodart had het bedrijf eigenlijk geen bestaansrecht meer. Het was logisch geweest de activiteiten naar Amsterdam of Zoeterwoude over te hevelen. De reden dat ze dat niet hebben gedaan, is eenvoudig: Ibecor is een dekmantel voor zaken waarmee Heineken de eigen goede naam niet in verband wil brengen.” <br />
<br />
<i><b>Beursnotering</b></i><br />
Doordat de winst in het gastland lager uitpakt en door een beroep te doen op buitenlandse deviezen die in veel Afrikaanse landen schaars zijn, benadeelt Heineken de lokale fiscus en de economie. Bovendien lopen lokale partners – de meeste Afrikaanse brouwerijen zijn niet voor de volle 100 procent in het bezit van Heineken – en aandeelhouders inkomsten mis. <a href="http://www.nbplc.com/">Nigerian Breweries</a> en het <a href="http://www.bralirwa.com/cms/">Rwandese brouwbedrijf Bralirwa</a> hebben in eigen land een beursnotering. Zouden hun aandeelhouders weten hoe de vork in de steel zit? „Dat kan inderdaad tot boosheid leiden”, zegt de eerdergenoemde ex-manager van Heineken. “Waarom zou een lokale aandeelhouder de korting die Ibecor bedingt niet mogen opstrijken?” <br />
<br />
Het concern lijkt bovendien in strijd te handelen met de richtlijnen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), die verrekenprijzen (transfer pricing) tussen verschillende ondernemingen binnen een multinational omschrijft als “een bijzonder belangrijk onderwerp in het kader van goed burgerschap voor ondernemingen”. De organisatie schrijft voor dat er altijd volgens <a href="http://www.oecdobserver.org/news/archivestory.php/aid/670/Transfer_pricing:_Keeping_it_at_arms_length.html">het arm’s length-principe</a> moet worden gehandeld, wat betekent dat ondernemingen binnen eenzelfde concern elkaar prijzen in rekening moeten brengen voor goederen en diensten die vergelijkbaar zijn met de tarieven die zij een buitenstaander zouden vragen, om te voorkomen dat er met winsten of verliezen wordt geschoven om belasting te ontwijken. <br />
<br />
Bij Heineken is dat ogenschijnlijk niet het geval, aangezien dochterondernemingen vaak meer dan de marktprijs betalen. Vaststelling van misbruik en controle is echter lastige materie, zo geeft de OESO zelf toe: “Erkend wordt dat het voor zowel multinationale ondernemingen als belastingautoriteiten vaak moeilijk vast te stellen is of gehanteerde verrekenprijzen in afdoende mate het arm’s length-principe weerspiegelen en dat diens toepassing geen exacte wetenschap is.”<br />
In een reactie laat Heineken weten het niet eens te zijn met de manier waarop Ibecor wordt afgeschilderd, maar het bedrijf wijst niet op feitelijke onjuistheden. De multinational benadrukt dat het niets illegaals doet en beweert te voldoen aan de OESO-richtlijnen voor verrekenprijzen. Op de vraag of de prijzen die Ibecor in rekening brengt bij Afrikaanse dochterbedrijven niet boven de marktprijs liggen, gaat het bedrijf niet in.<br />
<br />
<i>Blogpost van Olivier van Beemen, auteur van '<a href="http://www.heinekeninafrika.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Heineken in Afrika</a>'<br />overgenomen uit <a href="http://www.nrc.nl/nieuws/2015/11/06/de-mysterieuze-belgische-dochter-van-heineken" rel="nofollow" target="_blank">NRC.nl</a> | 6 november 2015</i><br />
<br />
<b></b><br />
<b><span style="border: none 1.0pt; font-family: "inherit" , "serif"; font-size: 12.0pt; padding: 0cm;"></span></b><span style="font-family: "inherit" , "serif"; font-size: 12.0pt;"></span>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves>false</w:TrackMoves>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-GB</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-ansi-language:EN-GB;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-76147797323934796312016-01-25T11:30:00.000+01:002016-01-27T10:17:50.787+01:00Heineken in Afrika - Uitbaten en Uitbuiten<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZt4Fi3sHqA8bpxxByymFmRbJO0vPnyAtya6Kma19NnruSMMgtdcLWt-AQdH23BEAhw2K9y7xcnLQ8G6D1P6dHDLQzRqUV8vtd_DCyCwNI4u3S_n9bzGIWCugW7fe5_S-zDvy3T5L_4Bbj/s1600/omslag-heineken-in-afrika.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZt4Fi3sHqA8bpxxByymFmRbJO0vPnyAtya6Kma19NnruSMMgtdcLWt-AQdH23BEAhw2K9y7xcnLQ8G6D1P6dHDLQzRqUV8vtd_DCyCwNI4u3S_n9bzGIWCugW7fe5_S-zDvy3T5L_4Bbj/s200/omslag-heineken-in-afrika.jpg" /></a></div>
<b><i>Boek: 'Heineken in Afrika' door Olivier van Beemen <br />Prometheus 2015, ISBN 978 90 351 42862 </i></b><b><i> </i></b><br />
<br />
<b><i>Blogpost door Karel van Hoestenberghe </i></b><br />
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-GB</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";
mso-ansi-language:EN-GB;
mso-fareast-language:EN-GB;}
</style>
<![endif]-->Olivier van Beemen, oud-correspondent in Frankrijk voor onder meer Het Financieele Dagblad, reisde door Afrika om het functioneren van Heineken brouwerijen te onderzoeken. Hij voerde een kleine driehonderd gesprekken in Algerije, Tunesië, Egypte, Sierra Leone, Nigeria, Congo DRC, Burundi, Rwanda, Ethiopië en Zuid Afrika en deed aanvullend onderzoek in de archieven en de literatuur. In zijn boek vertelt hij wat oud-medewerkers, klanten, leveranciers, ambtenaren van de Heineken brouwerijen aldaar hem toevertrouwen. Het bestuur van de brouwerij in Nederland besloot niet met hem samen te werken.<br />
<br />
Het boek bevat inzichten en bevindingen over de bezochte landen, over het zaken doen aldaar, over het investeringsklimaat, over de ontwikkelingsfasen en crisissen die er aan de orde zijn. De auteur zoomt telkens in op het specifieke reilen en zeilen van de plaatselijke Heineken vestiging. Zo ontstaat een specifiek verhaal over lokale marktstrategieën, vrede en veiligheid, over economische politiek, over de relaties met de overheid, met de andere brouwers en met de consumenten. <br />
<br />
Die verhalen leiden samen tot een fascinerend beeld omtrent de kansen en bedreigingen in Afrika voor deze internationale groot investeerder. Dat beeld gaat nu en dan de kant op van uitbating met mensen en middelen door een multinational, en dan ook weer de kant van uitbuiting door diezelfde onderneming. <br />
<br />
<i><b>De uitbating </b></i><br />
Zoals elke investeerder in Afrika heeft Heineken telkens weer te maken met grote moeilijkheden en gevaren voor de mensen en middelen die daar voor en door het bedrijf ingezet zijn. Slimme, behoedzame, op resultaat gerichte managers slagen er telkens weer in om bedrijfsbelangen veilig te stellen, om brouwerijen te laten draaien in uiterst moeilijke omstandigheden, om de bierverkoop te stimuleren, om aan de eisen van de overheden te voldoen. <br />
<br />
Sterker nog, Heineken maakt winst, relatief veel winst in Afrika in vergelijking tot andere continenten/markten. Een Afrikaanse investering heeft er een terugverdientijd van een paar jaar, veel korter dan elders in de wereld. Om dat te verwezenlijken is een combinatie van veel strategisch denkwerk met handig en koelbloedig opportunisme nodig. En een dosis geluk ook. Als ondertussen een vijandige rebellie uitbreekt gaat veel verloren. Alhoewel, ook daar is wellicht een mouw aan te passen. <br />
<br />
Wie zich niet aanpast aan Afrika houdt het er niet vol, verliest het geïnvesteerde geld en het marktaandeel. Dus doet Heineken alles wat nodig is om te overleven. En kijk, dit specifieke bestuurlijke gedrag levert dus grote winst op. Dat is de leuke keerzijde van de medaille van voortdurende risico’s, van al die aanpassingen en wendbaarheid te midden van zoveel hindernissen. <br />
<br />
Heineken neemt niet alleen, Heineken geeft ook. Het bedrijf beseft dat compensatie investeringen nodig zijn wanneer een verantwoordelijke investeerder grote winsten binnen haalt. Maatschappelijk verantwoord ondernemen? Heineken weet ook die viool te bespelen. Maar de motivatie komt niet zozeer vanuit Afrika maar veelal uit de consument hier. <br />
<br />
Compensatie-investeringen doet Heineken via aankopen in de plaatselijke landbouwsector. Met als gevolg dat het bedrijf geroemd wordt om zijn sociaal ondernemerschap door Nederlandse politici. Heineken organiseert grote aankopen bij plaatselijke boeren van brouwerij-grondstoffen. Zelfs een deskundige als Dirk-Jan Koch roemt Heineken in zijn boek “De Congo Codes” om het grootschalig ondersteunen van de landbouw via aankopen van ter plaatse geplante en geoogste rijst, sorghum en zo meer. En ook op gezondheidsgebied laat deze grootverdiener van alcoholproducten zich niet onbetuigd. Via een aparte stichting doet Heineken ook het een en ander in de gezondheidssector. <br />
<br />
Heineken heeft zich diep ingegraven in verschillende delen van Afrika. Grote, winstgevende, toekomstgerichte investeringen in Afrika, wie kan daar moeite mee hebben? Maar er zijn ook nare kanten aan de Heineken avonturen in Afrika. <br />
<br />
<i><b>De uitbuiting </b></i><br />
Er is namelijk ook een andere kijk op hetzelfde beleid van de grote Nederlandse onderneming. Deze sterke onderneming heeft veel macht. Macht om in de verziekte, zwakke, kwetsbare omgeving in Afrika zo te handelen dat er kansen voor nog meer winst ontstaan. Macht om geheime akkoorden te sluiten met overheden en met hen concessies te onderhandelen die zo niet onethisch dan toch betwistbaar zijn. Macht om met concurrenten afspraken te maken die de mededinging vervalsen. Macht om aankopen te regelen buiten de markt. Macht om woekerwinst veilig te stellen en weg te parkeren, weg van lastige fiscale en andere autoriteiten. Macht om zaken te regelen die het daglicht niet mogen zien omdat ze op een of andere wijze misschien net wel juridisch afgedekt maar als onethisch kunnen worden aangemerkt. Zaken die strijdig zijn met de OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen, met de UN Global compact principes die bedrijven aansporen tot verantwoord ondernemerschap, en zelfs strijdig met de eigen gedragscode van Heineken. <br />
<br />
Een hele reeks vragen komt in het boek aan de orde. Zoals het concurrentiebeleid bijvoorbeeld. Mededinging wordt niet op prijs gesteld, vermeden, ontmoedigd. Monopolie of duopolie marktsituaties worden zoveel mogelijk nagestreefd. Lokale artisanale kleine brouwers worden weggeconcurreerd. Afspraken met andere grote brouwers zijn er ongetwijfeld, die worden meestal in het geheim gemaakt. Hoever gaan die? Dat er sprake is van collusie en ongeoorloofde afspraken die de consument benadelen lijdt weinig twijfel. <br />
<br />
Of de bredere vraag over winstmaximalisatie. Waar komen de uitzonderlijke winsten vandaan? Onder meer door transfer-prijzen te manipuleren, door aankopen verplicht te laten gebeuren via eigen dochteronderneming, door het wegsluizen van fondsen zodat de slecht georganiseerde overheden niets merken of gewoon omgekocht worden. De fiscale en financiële trukendoos is eindeloos. Investeringen ter bescherming van het milieu en ook van de veiligheid van de arbeiders in de Afrikaanse fabrieken worden onvoldoende gedaan; dodelijke ongelukken vinden regelmatig plaats, wat niet het geval is in de fabrieken in het Westen. <br />
<br />
Er is meer aan de orde dan alleen maar veel geld. De auteur stelt ook diepere vragen die veel verder gaan, bijvoorbeeld over mensenrechten en beslissingen bij genocide. De meest schrijnende passages in het boek gaan over de genocide in Rwanda. Het bier bleef vloeien terwijl het bloed vloeide. Alcohol versterkte het wilde doods-eskader. Heineken had de alcoholproductie stop kunnen zetten. <br />
<br />
<i><b>De balans </b></i><br />
Het globale beeld dat aldus ontstaat is dat grote winst gepaard gaat met veel schade. Heineken neemt in Afrika voortdurend grote risico’s en kan daardoor zijn beleid verdedigen bij aandeelhouders en het publiek in Nederland. Maar Heineken draagt nauwelijks bij aan lokaal goed bestuur en aan nieuw lokaal ondernemerschap. Daardoor kan dit beleid niet rekenen op respect bij goed opgeleide mensen in Afrika. In de meeste landen is de overheid te zwak om publieke belangen bij Heineken veilig te stellen. Effectieve regelgevende en beleidsinterventies ter preventie van alcoholmisbruik ontbreken; onderzoek in Zuid-Afrika wijst uit dat alcohol gerelateerde schade op economisch-, sociaal- en gezondheidsgebied veel hoger is dan de opbrengsten. Alles samen genomen leidt dit moedige boek tot een balans die overhelt naar de negatieve kant. <br />
<br />
<i>Karel van Hoestenberghe, 23 januari 2016</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-43096244051704990462016-01-25T11:18:00.003+01:002016-01-25T11:32:11.516+01:00Heineken in Afrika, discussie verslag<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNkHaHj1p1i8lCHDab0PTvV3CNP7dkbnA_mUoVS9wdgf4BpLffFt4CxJosuwdzwDbr5aIylHGIXLubAUi0iII8jOFDkj8iSv4mhsEgXsXihpiPnoEL9yHlU7j0vCLQ8I3yrpNiwA-Az10H/s1600/omslag-heineken-in-afrika.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNkHaHj1p1i8lCHDab0PTvV3CNP7dkbnA_mUoVS9wdgf4BpLffFt4CxJosuwdzwDbr5aIylHGIXLubAUi0iII8jOFDkj8iSv4mhsEgXsXihpiPnoEL9yHlU7j0vCLQ8I3yrpNiwA-Az10H/s200/omslag-heineken-in-afrika.jpg" width="129" /></a></div>
<b><i>Boek: 'Heineken in Afrika' door Olivier van Beemen <br />Prometeus 2015, ISBN 978 90 351 42862 </i></b><b><i> </i></b><br />
<br />
Uit een eerste rondje blijkt dat alle deelnemers enthousiast zijn over het boek, over de frisse journalistiek van Olivier van Beemen, over zijn durf om namen te noemen en verslag uit te brengen zonder medewerking van Heineken.<br />
<br />
Uiteraard komen allerlei vragen aan bod en boven tafel. Wie is nu eigenlijk corrupt, de firma of de mensen? Ware het beter geweest dat Heineken er niet was, in die landen? Hoe verhoudt het werk van de multinational zich met het concept ontwikkeling? Had Heineken echt alternatieven voor zijn gedrag? Kan het zijn dat in de energie- en mijnbouwsectoren het nog erger is dan bij Heineken? Elke interventie van buitenaf in een structuur die gekenmerkt wordt door patronage en cliëntelisme, met alle bijbehorende corrupte consequenties, is gedoemd daaraan op de een of andere manier het hoofd te bieden (of mee te doen). Een commerciële interventie zoals die van Heineken onderscheidt zich in dat opzicht niet van de ontwikkelingssamenwerking.<br />
<br />
Het gesprek gaat de richting uit van een tweesprong. Aan de ene kant staat dat dat Nederland zoals België nu eenmaal groot en rijk geworden zijn dank zij zulke bedrijven. Aan de andere kant staat dat er echt heel wat moet gebeuren op ethisch gebied. <br />
<br />
De OESO richtlijnen, achteraan in het boek, worden duidelijk niet of nauwelijks gerespecteerd. Waar kan de druk vandaan komen om dat wel te doen? En wat is de rol van een NGO die met Heineken samenwerkt ter plaatse om de boeren te helpen bij het verbouwen van brouwerijgrondstoffen? <br />
<br />
Het boek toont aan dat dit bedrijfsbeleid in een zwakke, kwetsbare omgeving erg moeilijk is maar eigenlijk ook zeer lonend. Er gaat dus grote verantwoordelijkheid gepaard met grote winst. <br />
<br />
De discussie focust vooral over wat er kan gedaan worden. Kunnen wij als Nedworc iets doen, misschien samen met Partos? Of met SOMO? Met Tax Justice Netwerk? Dit bespreken we een volgende keer, tegelijk met de bespreking van een gelijkaardig boek of tekst om een breder beeld te krijgen van de maatschappelijke relevatie van bedrijfsbeleid in arme landen. <br />
<br />
<i>Deelnemers: Eric van der Sleen (moderator), </i><i>Karel van Hoestenberghe (verslag), </i><i>Margo Kooijman, Gabrielle Athmer, en Paul Hassing.<br />Amsterdam, 11 januari 2016</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-26177361023519308642015-10-27T12:20:00.001+01:002015-10-27T12:20:02.675+01:00'Overgang van MDGs naar SDGs': in gesprek met Jan VandemoorteleHet boek waarover we met Jan Vandemoortele spraken is: “The Millennium Development Goals and Human Rights: Past, Present and Future”. Hierin schreef hij het derde hoofdstuk: “The limits of the MDGs’ design. Six caveats for Human Rights.”<br />
<br />
Jan belicht de ontstaansgeschiedenis van de MDGs. Als communicatiemiddel bleken de MDGs buitengewoon effectief, en in zo’n 20 landen zijn ze een leidraad geweest bij het opstellen van ontwikkelingsplannen.<br />
<br />
<br />
De nieuwe Sustainable Development Goals (SDGs) bevatten veel meer doelen dan de MDGs, en die doelen zijn niet makkelijk meetbaar. Ze zijn op een participatieve manier tot stand gekomen. Wellicht gaan de SDGs dienen als keuzemenu waaruit landen hun prioriteiten kunnen kiezen. De vraag is of de SDGs net zo zullen gaan leven als de MDGs. <br />
<br />
Het belang van gelijke verdeling van welvaart binnen landen is nu onderdeel van het debat. In de SDGs gaat het echter alleen over de armoede van de onderste 40% en niet over het hoge welvaartsniveau van de bovenste 10%. Hieruit komt Jan’s verzuchting “Wellicht is de Paus nog onze enige hoop?” als het om moreel leiderschap gaat. Wat mogen we van NGO’s verwachten, als een soort waakhond? Het is niet te voorspellen of de SDGs zullen aanslaan. Liggen ze over 4 maanden in een la of zijn ze springlevend? Hoe dan ook, het is beter dan niets. <br /><br /><i>Jan Vandemoortele is een Vlaamse doctor in de ontwikkelingseconomie, met een langdurige staat van dienst bij de Verenigde Naties, het laatst als UNDP Res Rep in Pakistan. Hij is nauw betrokken geweest bij het opmaken en installeren van de Millennium Development Goals (MDGs) en de recente evolutie naar de Sustainable Development Goals (SDGs), en heeft daarover veel gepubliceerd. </i><br />
<br />
<i>BoekWorc bijeenkomst met Jan Vandemoortele, dinsdag 13 oktober 2015
in de Openbare Bibliotheek Amsterdam OBA. Meer over de bijeenkomst lees
je op <a href="http://www.nedworc.org/index.php?option=com_content&task=view&id=357&Itemid=194" target="_blank">Vereniging Nedworc | BoekWorc</a></i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-49518983785290913532015-08-20T11:40:00.000+02:002015-08-20T13:01:25.536+02:00BoekWorc in discussie met Jan Vandemoortele over MDGs en SDGs<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>NL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]--><b>Op 13 oktober is Jan Vandemoortele te gast bij BoekWorc om te discussiëren over zijn publicaties over de Millenium Development Goals (MDGs). </b><br />
<br />
Het boek dat besproken wordt is <b>“The Millennium Development Goals and Human Rights: Past, Present and Future”</b>. Het is te verkrijgen bij bol.com en in de boekhandel. Ook zal een exemplaar via NEDWORC gekocht worden en beschikbaar zijn.<br />
<br />
<b>Jan Vandemoortele</b> is een Vlaamse doctor in de ontwikkelingseconomie, met een langdurige staat van dienst bij de Verenigde Naties, het laatst als UNDP Res Rep in Pakistan. Hij is direct en langdurig betrokken geweest bij het opmaken en installeren van de MDGs en heeft veel gepubliceerd daarover, en ook over de recente evolutie naar de “Sustainable Development Goals” (SDGs). <br />
<br />
Lees hieronder verder voor enkele van zijn artikelen:<br />
- <a href="http://boekworc.blogspot.nl/2015/08/three-flaws-in-sustainable-development.html">Three Flaws in the Sustainable Development Goals</a><br />
- <a href="http://boekworc.blogspot.nl/2015/08/sdg-and-leave-no-one-behind-does-lnob.html">SDGs and 'Leave No One Behind' : Does LNOB really merit so much attention? </a><br />
<a href="http://boekworc.blogspot.nl/2015/08/sdg-and-leave-no-one-behind-does-lnob.html"></a><br />
<i>BoekWorc bijeenkomst met Jan Vandemoortele, dinsdag 13 oktober 2015 in de Openbare Bibliotheek Amsterdam OBA. Meer over de bijeenkomst lees je op <a href="http://www.nedworc.org/index.php?option=com_content&task=view&id=357&Itemid=194">Vereniging Nedworc | BoekWorc</a></i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-279995141647703792015-08-20T11:38:00.000+02:002015-08-20T12:47:32.847+02:00SDGs and 'Leave No One Behind' : does LNOB really merit so much attention? <!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-GB</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]-->This post, written by <a href="https://be.linkedin.com/pub/jan-vandemoortele/18/7a0/47b">Jan Vandemoortele</a>, co-architect of the Millennium Development Goals and a “critical friend” of the Sustainable Development Goals, is the tenth in our blog series which aims to explore how the Sustainable Development Goals can be drafted to include all social and economic groups. <br />
| also posted on www.post2015.org | <br />
<br />
<i>The <a href="http://www.undp.org/content/undp/en/home/librarypage/mdg/the-millennium-development-goals-report-2015.html">MDGs report card</a> contains two salient features. First, it shows progress for people but regress for the planet—hence the focus on sustainability. Second, progress for people has seen a systemic bias against the least well-off—hence the mantra ‘Leave No One Behind’ (LNOB). The response to the second feature is less than adequate. </i><br />
<br />
Despite the considerable progress achieved across the world—in terms of monetary and non-monetary indicators—the evidence reveals that people at the bottom of the social ladder have seen little of it. In 2003, two UNICEF colleagues <a href="http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/monitor03/monitor2003.pdf">examined in detail data on infant mortality</a> in 24 developing countries. They concluded that, during the 1980s and 1990s, progress for the bottom quintile (i.e. the poorest 20 per cent of the population) was “modest, and in most countries it was not statistically significant”. Several other studies have since confirmed similar findings. The emergence of solid evidence regarding growing gaps in human development has led to the LNOB-slogan. Given the evidence, the motto may look as a no-brainer. But appearances can be deceiving. Although LNOB can hardly been seen as objectionable, the attention being paid to it is not really justified. <br />
<br />
While apparently innocuous, LNOB is potentially harmful because it shifts the focus away from the real issue. It focuses the attention on the symptom rather than on the cause. The LNOB-mantra is based on the old worldview that extreme poverty constitutes the biggest global challenge today. In the first paragraph, the preamble to the proposed SDG-text says, “we pledge that no one will be left behind”. The second paragraph goes on by stating the basic premise that, “Eradication of poverty […] remains the greatest challenge facing our world today”. Then, the very first of the 169 targets is to “eradicate, by 2030, extreme poverty for all people everywhere, currently measured as people living on less than $1.25 a day”. <br />
<br />
This train of thought is internally coherent and sounds quite convincing. But is it correct? Several scholars and stakeholders think it is not. Robert Shiller, Nobel laureate in economics, puts it quite categorically: “The most important problem we are facing now, today, is rising inequality.” Another Nobel laureate, Joseph Stiglitz, argues, “We need to begin thinking of inequality not just as a moral issue—which it is—but also as a fundamental economic concern”. The Economist says, “Growing inequality is one of the biggest social, economic and political challenges of our time.” Many other voices could be added to the refrain, including those of Robert Wilkinson and Kate Pickett, Thomas Piketty, Danny Dorling, Tony Atkinson, James Galbraith, Branko Milanovic, the United Nations, the International Monetary Fund, and the World Economic Forum. <br />
<br />
LNOB is potentially harmful because it diverts the attention away from extreme inequality, which actually is the greatest challenge the world is facing today. Although the SDGs pay attention to inequality, they do so superfluously and in name only. While goal 10 deals with inequality, target 10.1 is not about inequality but about poverty. It says, “by 2030, progressively achieve and sustain income growth of the bottom 40 per cent of the population at a rate higher than the national average”. One cannot claim to deal with inequality when the target covers only the bottom 40 per cent of the population. To be genuine about inequality, the target must cover the entire spectrum; not just the poorest one. It is perfectly possible, for instance, for the bottom 40 per cent to see faster income growth than the national average, and yet to witness growing inequality within the country—i.e. through the hollowing out of the middle class. <br />
<br />
In short, the attention paid to LNOB is misplaced because it evades the real challenge of our times. The SDGs should focus on the elimination of extreme inequality, which would resolve extreme poverty. <br />
<br />
The fact that the SDGs fail to focus on extreme inequality is not a simple oversight. Extreme poverty offer a more convenient scenario for all member states, than to zero in on extreme inequality. For the rich countries, concentrating on poverty and hunger is in line with the still prevailing worldview based on a North/South divide; while developing countries prefer to talk about inequality between countries. Hence, LNOB is little more than a diplomatic construct to hide the fact that member states have succumbed to political expediency, and have failed to lead and act with courage. While not total unwelcome, any irrational exuberance about LNOB is therefore out of place.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-66581460378633530762015-08-20T11:14:00.000+02:002015-08-20T11:30:48.414+02:00Three Flaws in the Sustainable Development Goals<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves>false</w:TrackMoves>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-GB</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]-->Post written by Jan Vandemoortele | 27 July 2015 <br /><i><br />Conceptually, the development agenda is becoming more holistic. The Sustainable Development Goals (SDGs) contain more areas of concern. The process has seen more participation and consultation, compared with the Millennium Development Goals (MDGs). The discussions have paid more attention to the link between global goals and national targets. Given that the report card regarding the MDGs can be summarised under the one-liner ‘Progress for people, regress for the planet’, it is absolutely justified to focus on sustainability this time around. All this is commendable, yet the SDGs fall short on three essential aspects. </i><br /><br /><b>A focus on poverty rather than equality </b><br /><br />First, the SDGs are based on the wrong premise. The preamble states that, “Poverty eradication is the greatest global challenge”. Logically, the very first of the 169 targets is to ‘eradicate, by 2030, extreme poverty for all people everywhere, currently measured as people living on less than $1.25 a day’. But is this a valid premise? The World Economic Forum states, “…societies are increasingly under pressure from rising income inequality.” Robert Shiller, Nobel laureate for economics, puts it more categorically: “The most important problem we are facing now, today, is rising inequality.” The Economist says that “Growing inequality is one of the biggest social, economic and political challenges of our time.” Joseph Stiglitz argues strongly that “we are paying a high price of our inequality – an economic system that is less stable and less efficient, with less growth, and a democracy that has been put into peril”. Nevertheless, the SDGs repeat the old view that poverty rather than inequality remains the central issue, and negates the reality of extreme inequality. <br /><br />One may respond that the SDGs do pay attention to inequality. Ok, but not quite. Yes, goal 10 is about reducing inequality but the formulation of target 10.1 is not about inequality. It says, ‘by 2030, progressively achieve and sustain income growth of the bottom 40 per cent of the population at a rate higher than the national average’. On careful reading, this target is not about inequality, it concerns poverty. One cannot pretend to talk about inequality when the entire income spectrum is not covered. It is possible, for instance, that the bottom 40 per cent sees faster income growth than the national average and yet the country to experience growing inequality – i.e. through the hollowing out of the middle class. In short, the priority on poverty is misplaced. The SDGs should focus on eliminating extreme inequality, through which extreme poverty will be eradicated. The <a href="http://www.cgdev.org/blog/palma-vs-gini-measuring-post-2015-inequality">Palma ratio</a> offers a relevant indicator. <br /><br /><b>A global agenda, not a universal one </b><br /><br />Second, it is common to hear that the SDGs represent a universal agenda. This is seen as a major achievement as it moves the discourse beyond the reigning North-South dichotomy. Not quite. Global targets do not necessarily make for a universal agenda. Global and universal are not synonymous. Take nutrition, for example. An agenda that is genuinely universal would not only deal with underweight but also with overweight and obesity – a growing public health concern in most countries. Yet, the proposed SDGs do not mention overweight or obesity; they merely set targets ‘to end hunger and all forms of malnutrition by 2030’. These may be global in scope but their reach is not universal. It would be naive to believe that this is due to an oversight. Developed countries are not ready or willing to commit to a universal agenda. For them, it is more convenient to focus on extreme poverty, hunger and malnutrition. The reigning worldview of North and South is not yet something of the past. <br /><br /><b>Most SDGs are not measurable </b><br /><br />Finally, the SDGs violate the three C’s that lay at root of the MDGs’ success: clear, concise and computable. A global agenda cannot be comprehensive and concise at the same time. Had all the aspects mentioned in the Millennium Declaration been incorporated in the MDGs, they would never have had the same staying power. Any belief in the perfectibility of a global agenda for development is illusionary. Regarding computability, take the example of target 10.7, ‘Facilitate orderly, safe, regular and responsible migration and mobility of people, including through the implementation of planned and well-managed migration policies’. How can one track progress on this target? Measurability is not the be all and end all of a target. The maxim ‘not everything that counts can be counted’ is valid, but targets should, nevertheless, maintain a degree of objective measurability. <br /><br />Solid evidence is the last defence against ideology. The British economist, E. F. Schumacher, wrote a seminal book in 1973 entitled Small is Beautiful – a study of economics as if people mattered, in which he says, “To measure the immeasurable is absurd and constitutes an elaborate method of moving from preconceived notions to foregone conclusions.” More recently, another economist, Thomas Piketty, wrote his bestsellerCapital in the 21st century. The very last sentence of this book reads, “Refusing to deal with numbers rarely serves the interests of the least well-off.” <br /><br /><i>Jan Vandemoortele PhD is an academic specializing in development
economics. He worked for the UN for thirty years and was involved in the
creation of the Millennium Development Goals. </i><br /><br /><span lang="EN-GB" style="color: #231f20; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-GB;"></span>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-6410062484143544432015-06-29T10:45:00.001+02:002015-06-29T10:52:52.801+02:00Voorbij de wanorde?<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><span style="font-family: inherit;">Met “Verloren in wanorde” nodigt Karel van Kesteren ons uit om verder na te denken over de organisatie en efficiëntie van ontwikkelingssamenwerking (OS). Met deze notitie doe ik een poging in die richting. De start is de vraag naar de grondslag en zingeving om verder OS in stand te houden en te verbeteren. Daarna volgen ideeën om OS te vernieuwen overeenkomstig een organisatorische logica, steunend op concepten uit de economische literatuur.<br /><br /><i><b>Zingeving</b></i><br />De eerste vraag is of er wel een grondslag is voor het verder denken over en zoeken naar de institutionele logica voor OS. Die grondslag zit, denk ik, in het feit dat veel mensen die het goed hebben, omkijken naar wie het niet goed heeft, en in die laatste groep zitten nog ontzettend veel mensen op aarde. Meer solidariteit tussen arme en rijke mensen is wenselijk, niet alleen vlakbij maar ook over streken, landen en continenten heen. <i><b>Mededinging, concurrentie, competitie</b></i> zijn belangrijk voor welvaart, maar daarnaast is er een grote nood aan <i><b>solidariteit, medemenselijkheid en mededogen</b></i>. Dat lijkt mij de grondslag en diepere kern van de voortdurende en blijvende noodzaak van OS te zijn.<br /><br />Maar als OS noodzakelijk blijft, wat is dan de OS nieuwe stijl die de verouderde gedachten loslaat en een eigen nieuwe dynamica verkrijgt? Daarvoor is de Verklaring van Parijs onvoldoende. Omdat de verklaring niet verder gaat dan de zeer nodige coördinatie en het even nodige respect van de mening van en beslissing over de besteding door de ontvanger van de hulp. Maar vooral omdat, zoals van Kesteren betoogt, die verklaring niet werkt in de praktijk. Er is iets nodig dat dieper gaat, een nieuw conceptueel paradigma dat helderheid brengt in taakverdelingen, en belangen erkent die er nu eenmaal zijn. Misschien kunnen een aantal <i><b>concepten uit de wereld van de internationale en institutionele economie</b></i> hierbij helpen, concepten als <i><b>subsidiariteit en comparatieve voordelen</b></i> bijvoorbeeld. <br /><br /><i><b>Subsidiariteit</b></i><br />Eerst subsidiariteit. Dat is het principe om bestuurlijke beslissingen zoveel mogelijk op het laagste niveau te nemen. Opklimmen van het “laagste” naar het “hoogste” beslissingsniveau betekent in deze context beginnen bij wat de mensen zelf kunnen beslissen. Daarboven zijn er de verenigingen en andere verbanden van de civiele maatschappij en de private sector. Verderop zijn er de steden en gemeenten, dan de provincies en sub-nationale entiteiten met daarboven de natiestaten. Hogerop zijn er allerlei supranationale en regionale verbanden zoals de EU. Om tenslotte helemaal bovenaan uit te komen bij de Verenigde Naties. </span> <span style="font-family: inherit;"><br />Krachtens het subsidiariteitsbeginsel komen bijdragen en bestedingen van OS van het laagst mogelijke niveau, en dat betekent van individuele mensen en huishoudens. Wat door de mensen zelf kan beslist worden, doen ze best zelf. Individuele bijdragen, hoe bescheiden ook, vormen de basis van een systeem van OS. Elk niveau daarboven helpt subsidiair op gebieden waar het “lagere” niveau niets kan doen en niet bevoegd is.<br /><br /><i><b>Comparatieve voordelen</b></i><br />Het tweede principe is de theorie van de comparatieve voordelen. Dit concept houdt in dat economische agenten er best naar streven om vooral datgene te doen wat ze beter kunnen dan andere. Elk gebied of land heeft een aantal specialisaties waarin dat gebied uitblinkt, als gevolg van natuurlijke hulpbronnen en menselijke interacties. Internationale handel steunt op dit concept. Toegepast op OS betekent dit dat bijvoorbeeld de EU zich vooral toelegt op kwesties van interstatelijke vrede, veiligheid en grensoverschrijdende aangelegenheden, zoals het ondersteunen van internationale open markten en opvangen van migratie. Gemeenten en steden kunnen best hulp bieden aan andere gemeenten of steden in het kader van OS, om de aantrekking van de steden en de ongebreidelde uitbreiding ervan te beheersen. Kleine dorpsprojecten kunnen steun verwachten van huishoudens, verenigingen, kerken.<br /><br /><i><b>Niveaus van OS actie</b></i><br />Door verder op deze twee concepten na te denken, komt als het ware een hiërarchie tot stand van niveaus waar beslissingen en bestedingen inzake OS best gebeuren. Sommige organisaties zoals de FAO zijn van nature gespecialiseerd in landbouw en voedsel. Daar houden ze zich bij. Maar het zijn ook supranationale organisaties, en daarom specialiseren ze zich best in grensoverschrijdende landbouwvraagstukken, zoals woestijnvorming of de effecten van de opwarming van de aarde op voedselvoorziening. Hulp inzake nationale landbouwproblemen kan beter geleverd worden door een natiestaat met een stevige rurale traditie, die met de oplossing van landbouwproblemen al lang vertrouwd is. Maar als het om een sub-nationaal of plaatselijk landbouwprobleem gaat, dan kan een provincie of gemeente uit een land met veel kennis en ervaring de best geschikte OS partner zijn. Eventueel is de aanpak misschien iets voor de private sector, dan kan van daaruit een OS actie gebeuren.<br /><br /><i><b>Praktijk</b></i><br />Beide concepten zijn vaak terug te vinden in bestaande OS acties en plannen. Het is nog steeds gebruikelijk dat verenigingen en kerken hulp collecteren voor specifieke kleinschalige doelen ergens ver weg in een zeer arm gebied. Zeer grootschalige acties zoals vredesoperaties en DDR gebeuren gewoonlijk op initiatief en met steun van de VN. De EU legt zich inderdaad toe op integratievraagstukken, overal elders in de ontwikkelingswereld. Bilaterale Nederlands hulp heeft vaak landbouw- en water gerichte accenten.<br /><br />Maar om de efficiëntie te bevorderen is veel meer mogelijk. Hier ligt wellicht een grote taak voor de Verenigde Naties. Samen met het uittekenen van een nieuw MDG, nu SDG, is misschien een aansluitend concept van vernieuwde OS organisatie denkbaar. Alle technische vraagstukken eigen aan de creatie van welvaart en de vermindering van armoede, kunnen door een lager niveau aangepakt worden. Maar spelregels komen van een niveau dat los en daarboven staat, ook boven interstatelijke verbanden als de EU. Daarbij is het niet nodig meteen aan een wereldregering te denken, dit is een brug te ver. Er zijn minder utopische en meer concrete mogelijkheden. De bestemming van de OS gelden kan gebeuren volgens afspraken, waarbij de subsidiariteits en de comparatieve voordelen principes ingecalculeerd zijn, zodat elk niveau vooral doet waarin ze beter zijn en wat niet door het lagere niveau kan gedaan worden.<br /><br />Dat betekent een zekere overdracht van autonomie en een vermindering van nationale beslissingsmacht. Dat strookt met wat van Kesteren bepleit: meer multilateraal, minder bilateraal. Het betekent meer delegatie geven over belangrijke onderdelen van OS aan de VN en/of specifiek aan een financieel en sociaal deskundig en ontwikkelingsgericht orgaan van de VN. Liefst dezelfde multilaterale organisatie die de vooruitgang van de nieuwe SDG beheert.</span><span style="font-family: inherit;"><br /><br />Minder bilateraal beslissen betekent niet minder bilateraal besteden. Het basisidee is dat de primaire beslissing en coördinatie toenemend toevertrouwd worden aan de Verenigde Naties, wat nu al gebeurt voor de meeste vredesoperaties, demobilisatie - en reïntegratie projecten.<br /><br /><i>Karel van Hoestenberghe, 25 juni 2015</i></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-12065601658019224072015-06-22T16:55:00.000+02:002015-06-22T16:57:25.405+02:00Meer literatuur over Ontwikkelingssamenwerking in Tanzania <!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><span style="font-family: inherit;">Karel van Kesteren schreef in 2010 een genuanceerd boek <b>"Verloren in Wanorde"</b> over de organisatie van ontwikkelingssamenwerking (OS) en gaat daarin grondig in op de versnippering van de OS, onder meer in Tanzania. Daarbij bespreekt hij het beleid, de begrotingssteun aan Tanzania, de donorcoördinatie of het ontbreken ervan, en de corruptie aldaar. <br /><br />Ondertussen zijn in 2014 twee boeken over Tanzania verschenen die zijn verhaal aanvullen. <b>“Toxic Aid”</b> is de uitdagende titel van het boek van S. Edwards over Tanzania. Het andere boek is van een gekende Tanzania expert, M. Lofchie. De titel is <b>“The political economy of Tanzania”</b>. <br /><br />Beide boeken behandelen de OS voor Tanzania grondig, maar eerder inhoudelijk en niet, of toch veel minder, op het vlak van de organisatie en coördinatie, zoals van Kesteren doet. Het woord “toxisch” in de titel van het eerste boek is wellicht publicitair goed gekozen, maar wordt door de auteur zelf genuanceerd. Hij wil er vooral mee zeggen dat slecht beleid versterkt werd door OS in de periode 1970-1985. Het Noord Europese enthousiasme voor de sociale politiek van Nyerere zorgde voor continue steun aan een beleid waarbij de economie van Tanzania steeds dieper afgleed richting afgrond. Dat het land uiteindelijk niet in de afgrond terecht kwam is te danken aan het IMF en de Wereldbank. Alhoewel Nyerere daarbij erg tekeer ging en zelfs missies uit Washington weggestuurd heeft, tot hij uiteindelijk ontslag nam. Dan kwam de weg naar hervormingen vrij. Het OS beleid in de jaren 70-85 beoordeelt Edwards met een “volstrekt onvoldoende” maar daarna is het OS beleid “redelijk geslaagd”. <br /><br />Lofchie gaat nog een stap verder. Hij valt niet alleen de OS hulp uit die periode aan, maar valt meteen ook de ontwikkelingseconomen van die tijd aan. Daardoor konden de planeconomie, de importsubstitutie, het protectionisme en de onrealistische wisselkoers veel langer in stand worden gehouden. De ontwikkelingseconomen van die tijd waren achter de schermen van het OS beleid altijd bereid om het welwillende socialisme van Nyerere goed te praten. Zoveel leed van de bevolking had veel eerder kunnen verholpen worden. Als economische dynamiek weggevaagd wordt, kan geen enkele sociale politiek duurzaam zijn. <br /><br />Ik besef dat de redeneringen van beide hoogleraren kort door de bocht zijn weergegeven. Hun boeken zijn veel genuanceerder. Wat zij in elk geval illustreren is hoe complex OS beleid kan zijn. Naast coördinatie en harmonisatie rijst ook de vraag naar de onderliggende redeneringen van sociaaleconomische aard. Die kunnen soms erg ingewikkeld en ook betwistbaar zijn. Voor Tanzanianen die snakken naar welvaart en welzijn is de vraag hoe nu verder. Zovele jaren na de omslag naar neoliberalisme is het land nog steeds lid van de club van armste landen. Er zijn verkiezingen algauw, dus veranderingen zijn mogelijk. <br /><br /><i>- "Toxic Aid, Economic Collapse and Recovery in Tanzania", by Sebastian Edwards, Oxford, 2014</i> <br />- <i>"The Political Economy of Tanzania - Decline and Recovery", </i></span><span style="font-family: inherit;"><i><span style="font-family: inherit;">by Michael Lofchie</span>, PennPress, 2014</i></span><br />
<br />
<span style="font-family: inherit;"><i>Reactie Karel van Hoestenberghe</i></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-62722430076105452132015-06-17T11:48:00.000+02:002015-06-17T11:48:03.636+02:00'Verloren in Wanorde' : verslag van de discussie<div class="MsoNormal">
<i><span style="font-family: inherit;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Boek: ”Verloren in Wanorde: 30
jaar ontwikkelingssamenwerking, een persoonlijk relaas”, door Karel van
Kesteren (1948). KIT Publisher, 2010<br /><br />Deelnemers: Karel van Kesteren
(auteur), Karel van Hoestenberghe, Margo Kooijman, Elvia van den Berg, Thomas
Faber, Paul Hassing, Ruud Bronkhorst, Aart van der Heide, Sjon van het Hof, Hein
Roelfsema, Thom van de Burgt, Irene Frieling en Roel Bosma</span><br /><br />do <span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">11 juni 2015 | Openbare Bibliotheek Amsterdam | BoekWorc groep <a href="http://www.nedworc.org/" target="_blank">Vereniging NEDWORC</a></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Karel van Kesteren geeft een
korte samenvatting van zijn boek en van zijn bevindingen, vooral als
ambassadeur in Tanzania vanaf 2005. Hij is opgeleid als internationaal jurist
en is vanaf 1974 werkzaam bij de overheid in de diplomatieke dienst. Hij heeft veel
OS ervaring opgedaan, eerst in Colombia en Nicaragua, waar het hem opviel dat
er bijzonder weinig werd samengewerkt of afgestemd tussen donoren. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Sinds de Paris Declaration on Aid
Effectiveness in 2005 (<a href="http://www.oecd.org/">www.oecd.org</a>) zijn er
nochtans grote verwachtingen. Zo zouden donoren afspraken maken over het
voortouw door de ontvangende landen zelf, over verbeterde samenwerking, over
taakverdeling. Daarmee ging hij verder aan het werk. Het viel tegen. Volgens
zijn observaties deden UN organisaties het goed wat betreft de samenwerking
(One UN), maar bilateraal gebeurde er weinig op dat vlak om nog maar te zwijgen
over de NGO’s, Stichtingen etc. Hierdoor groeide de wanorde, waardoor er veel
geld niet effectief werd besteed. Hij voelde zichzelf ook nogal verloren in
deze wanorde, zie titel van zijn boek. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Hij maakte mee dat er afspraken
waren gemaakt over begrotingssteun voor een vierjarenplan door het land zelf
gemaakt (conform de Paris Declaration), terwijl deze afspraken werden
doorkruist door ‘Den Haag’ waar inmiddels een op sectoren gerichte blik
overheerste. Ook was er sowieso weinig steun voor begrotingssteun, eerder
wantrouwen over het gebruik van het geld, en er moest micromanagement gepleegd
worden, zodat door donoren allerlei kantoren werden opgericht die juist de
beste mensen wegzogen bij de instanties, verder bijdragend aan het verzwakken
van deze instanties. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Van Kesteren vergeleek de
ongeorganiseerde en verwarrende aanpak in Tanzania met de aanpak van de EU in
Bulgarije, waar hij vervolgens ambassadeur was. Uit de fondsen van de EU
waaruit lidstaten steun krijgen, ontving Bulgarije een minstens zo grote financiële
bijdrage vanuit Nederland als Tanzania, maar Nederland bemoeit zich er niet
direct mee. Bulgarije heeft de lead en mag het geld binnen zijn eigen begroting
aanwenden, binnen bepaalde kaders inzake verantwoording en vermijding van
corruptie. Als Bulgarije zich niet aan de afspraken houdt, dan gaat de kraan
dicht en er staat geen andere donor die het project overneemt. Het is een
kwestie van vallen en opstaan. Waarom kan dit met de OS-landen niet net zo gaan,
vroeg van Kesteren zich af.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">De discussie richtte zich eerst op
de vraag waarom OS zo verloopt? Waarbij het antwoord wel zou kunnen schuilen in
belangen. Achter solidariteit zitten belangen van lobby ‘s, van de industrie en
andere machten in de samenleving en van de ontwikkelingsindustrie zelf. Dat donoren,
ook Nederland, zich niet kunnen houden aan landenplannen en niet willen of
kunnen afstemmen en samenwerken met andere donoren komt omdat de Minister en de
regering zich hebben te verantwoorden aan kiezers in Nederland. Hun intermediairs,
de lobby groepen, en NGO’s die zelf belangen hebben bij bepaalde thema’s laten
horen wat hun prioriteiten zijn. De eigenlijke betrokkenen komen er niet aan te
pas. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Wat nodig is, werd geopperd, is
een totaal andere manier van communiceren over de werking van ontwikkelingshulp.
Als iedereen het grote plaatje beter begrijpt, dan kan er mogelijk ruimte komen
voor verandering. De vraag kwam op of we nog wel door moeten gaan met OS in
zijn huidige vorm, hoe het dan wel anders kan. Is de tijd niet voorbij voor solidariteit
met daarachter belangen. Is het voortaan duidelijk alleen wederzijds belang, zoals
China doet, verder niets? Was OS paternalistisch? Kunnen de landen zich nu in
grote mate al zelf redden? </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Volgens van Kesteren is dit niet
het geval en verplicht medemenselijkheid om ons te bekommeren om mensen en
landen waar de armoede diep zit. Maar de vorm moet beter. Meer macht bij het
land en hun regering zelf, ook al gaat het niet altijd meteen goed. En meer afstemmen,
goed beleid afdwingen door geld te geven via de grote multilaterale
organisaties zonder allerlei eisen waardoor het geheel weer in wanorde gaat
stranden. Hier werd tegenin geworpen dat de grote multilaterale organisaties geen
politiek democratisch platform zijn, dus geen democratische verantwoording
afleggen. Of het ooit van een Wereldregering komt waar alle grote beslissingen
over herverdeling van middelen zouden worden genomen is wel erg de vraag. En haast
zeker een brug te ver gezien recente opleving van machtsblokken en terrorisme. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Terwijl de EU wel mogelijkheden
biedt. Vooralsnog zou een goede optie kunnen zijn om de kraan van OS geld meer via
de EU open te zetten. De EU heeft een parlement dat democratisch verkozen is.
Maar alle hoop op de EU vestigen werd ook niet als goede oplossing gezien,
omdat daar net als bij nationale regeringen ook lobby en handelsbelangen meespelen.
Voorwaarde voor gezond OS beleid van de overheid is dat het getouwtrek om het
geld op een democratische en geordende wijze plaats vindt. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Er zijn ook radicale oplossingen.
Zoals het totale OS geld gewoon rechtsreeks uitdelen over wie het echt nodig
heeft en zo verdelen over zeer velen, waarbij mobieltjes misschien zo’n systeem
kunnen mogelijk maken?</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Alles samen een boeiend boek, een
geëngageerde auteur, en een geanimeerde bespreking omtrent een kernthema dat
ons als NEDWORC-ers bezig houdt. Aanvullingen en meer discussie hierover zijn
zeer welkom op onze blog, <a href="http://boekworc.blogspot.nl/">http://boekworc.blogspot.nl</a>
</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Organisatie: Karel van
Hoestenberghe<br />Verslag: Margo Kooijman</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-16541688297839427372015-06-16T12:55:00.000+02:002015-06-16T12:55:08.389+02:00'Verloren in wanorde': een gigantisch, complex probleem<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Voorafgaand aan
de discussie met oud-ambassadeur Karel van Kesteren heb ik het boek gelezen en een samenvatting ervan gemaakt als <a href="https://csl4d.wordpress.com/2015/06/10/lost-in-chaos-verloren-in-wanorde-book-review/" target="_blank">CSL4D blog</a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><b>Verklaring van Parijs over Effectiviteit van de Hulp</b><br />Het boek, voor alle duidelijkheid, bevat een pleidooi voor de invoering van de
principes van de Verklaring van Parijs over Effectiviteit van de Hulp. Dit
pleidooi wordt ondersteund door vele voorbeelden van ineffectieve vormen van
hulp, zoals de auteur die gedurende zijn bijna 40-jarige loopbaan her en der in
de wereld heeft ervaren. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Tijdens de inleiding op de discussie bleek dat het Van
Kesteren, nu 5 jaar na het schrijven van het boek, nog steeds bijzonder hoog
zit. Dat gold en geldt ook met name de argumenten die naar voren gebracht werden
en worden om niets met de principes van de Verklaring van Parijs te doen. Van
Kesteren doet een aantal aanbevelingen voor landen als Nederland, om hulp beter
in lijn te brengen met de Parijse principes. Sommige aanbevelingen zijn
natuurlijk strijdig met (of niet bevorderlijk voor) het directe eigenbelang van
Nederland, maar daar staat tegenover dat als andere landen – ook de grotere -
dit voorbeeld zouden volgen, het de ontwikkelingseffectiviteit op wereldschaal
met 40 miljard euro per jaar zou kunnen doen toenemen. De Parijse principes
gelden natuurlijk ook voor de wereldwijde klimaatfondsen en inspanningen voor
terrorismebestrijding, dus dat zou het jaarlijkse wereldwijde
effectiviteitsdividend kunnen laten oplopen tot 75 miljard. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><br /><b>Systeembenadering en complexe 'wicked problems'</b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De problematische
situatie waar we ons voor gesteld zien zou je als volgt kunnen formuleren: we
zijn zeer bezorgd over het onvermogen om internationale
ontwikkelingsinspanningen in lijn te brengen met de Verklaring van Parijs over
Effectiviteit van de Hulp. Naar mijn stelligste overtuiging is dit een goed
voorbeeld (ik geef toe, één van de vele) van een zogenaamd 'wicked problem', in
goed Nederlands een 'weerbarstig of complex probleem.' Ongeveer 50 jaar geleden
zijn die voor het eerst zo genoemd door ene Horst Rittel. West Churchman, die
daar in Berkeley ook mee bezig was, heeft dat idee opgepikt en gekoppeld aan
zijn inzichten en ervaringen op de gebieden van filosofie, bedrijfsleven en
bestuur. Dat is de aanzet geweest tot allerlei 'zachte' vormen van
systeemdenken, zoals b.v. bij Churchman zelf (de systeembenadering), Peter
Checkland (SSM), <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ulrich (critical
systems), Paul Engel (RAAKS) etc. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Die ontwikkelingen gaan nog steeds door, denk
b.v. aan Jeff Conklin's Dialogue Mapping (boek gepubliceerd in 2006) en het
boekje (nu nog pdf, maar de papieren versie komt eraan) van Bob Williams en
mijzelf (2014). Ik ben ervan overtuigd dat een complex probleem als het
internationale onvermogen om de Parijse Verklaring toe te passen, alleen goed
benaderd kan worden door een goed begrip van de algemene aard van complexe
problemen, en van de bijzondere manier waarop b.v. de systeembenadering van
Churchman daarop inspeelt. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik vind het bijzonder jammer dat ik het
discussiegedeelte van de boekpresentatie helaas moest missen. Misschien dat de
belangrijkste punten via deze blog nog gedeeld kunnen worden. Alvast bedankt. En
met Aart roep ik: Chapeau Karel Van Kesteren.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">reactie van Sjon van 't Hof, 16 juni 2015</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8796641467730386591.post-83283129312933785492015-06-15T11:03:00.000+02:002015-06-15T13:31:23.794+02:00Chapeau Karel van Kesteren!<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><span lang="NL" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; color: #141823;">Heb
gisteren in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam de boekpresentatie bijgewoond
van Karel van Kesteren "Verloren in Wanorde - Dertig jaar
ontwikkelingssamenwerking, een persoonlijk relaas". Geweldig boek, eerlijke
schrijver van iemand die als ambassadeur van Nederland vertelt hoe het beter
kan. Goed dat deze gepensioneerde ambassadeurs op deze wijze verantwoording
afleggen. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><span lang="NL" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; color: #141823;">Chapeau Karel van Kesteren!</span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><span lang="NL" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; color: #141823;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><span lang="NL" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; color: #141823;"><i>Reactie Aart van der Heide, 12 juni 2015</i></span></span></span><br />
Unknownnoreply@blogger.com0